Ai có quyền nuôi con sau khi ly hôn?

Tóm tắt câu hỏi:

Ai có quyền nuôi con sau khi ly hôn?

Vợ chồng em đến với nhau khi cả hai cùng có một đời chồng. Vì hoàn cảnh khó khăn và cũng là đi thêm bước nữa nên chúng em chỉ đến với nhau chứ không hề đăng ký kết hôn hay tổ chức đám cưới. Giờ vì chồng em có quan hệ ngoài luồng với người khác và em không thể chấp nhận được. Do đó, em quyết định ly hôn. Vợ, chồng em có một người con năm nay lên 8 tuổi. Giờ nếu ly hôn thì con sẽ thuộc về ai nuôi. Thưa luật sư?

Người gửi: Nguyễn Thị Vân (Thanh Hóa)

Luật sư tư vấn:

Xin chào chị! Cảm ơn chị đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của chị công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn chị như sau:

1. Căn cứ pháp lý

– Luật hôn nhân và gia đình năm 2014.

2. Nếu ly hôn thì con sẽ thuộc về ai nuôi?

Theo thông tin mà chị cung cấp, chị và chồng chị đã có một đời chồng/vợ trước đó và hiện tại hai anh chị đang chung sống với nhau mà không có đăng ký kết hôn. Do đó, đây được xem là hôn nhân bất hợp pháp, quan hệ hôn nhân của anh, chị sẽ không được pháp luật công nhận. Khoản 1, Điều 14 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:

“1. Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ, chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng đối với các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này”

Mặc dù, giữa anh và chị không phát sinh quyền và nghĩa vụ giữa vợ chồng, nhưng quyền, nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái vẫn phát sinh và được pháp luật đảm bảo. Quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ đối với con trong hôn nhân hợp pháp hay trong hôn nhân bất hợp pháp đều như nhau. Khi đó, quyền, nghĩa vụ giữa nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con sẽ được giải quyết theo quy định tại chương V của Luật hôn nhân gia đình năm 2014 về quyền, nghĩa vụ của cha, mẹ và con.

Theo đó, tại khoản 3 Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:

“3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha, mẹ có thỏa thuận khác”

Trong trường hợp của chị, vì con chị năm nay đã được 8 tuổi nên chị sẽ không còn là người được ưu tiên để nuôi dưỡng con nữa. Mà Tòa án sẽ căn cứ vào các yếu tố khác nhau để tìm ra người có đầy đủ điều kiện, phù hợp với việc nuôi dưỡng, chăm sóc con, không chỉ đảm bảo phát triển về mặt thể chất mà còn đảm bảo về mặt tinh thần, tình cảm.

Thông thường Tòa án sẽ căn cứ vào các điều kiện như:

– Điều kiện về vật chất, bao gồm: ăn, ở, sinh hoạt, điều kiện học tập, vui chơi. Điều kiện này được đánh giá qua thu nhập hàng tháng, tài sản, chỗ ở của vợ/chồng

– Điều kiện về tinh thần như tình cảm dành cho con, trình độ học vấn của vợ/chồng, nhân thân của vợ/chồng (đã có tiền án, tiền sự hay chưa..)

– Nguyện vọng của con: nếu con từ đủ 7 tuổi trở lên thì phải xem xét đến nguyện vọng của con (Khoản 2 Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014).

Do chị chưa cung cấp đầy đủ những thông tin cần thiết về hoàn cảnh, nhân thân người chồng nên chúng tôi sẽ đưa ra một số định hướng cho chị như sau:

Trước hết, chị nên chủ động thỏa thuận với anh về việc chị muốn trực tiếp nuôi con, chị có thể đưa ra nhiều lý do nhưng phải đặt lợi ích của con lên hàng đầu và thể hiện sự mong muốn cho con mọi sự tốt nhất. Đó là môi trường không chỉ đảm bảo về mặt sức khỏe, thể lực mà còn đảm bảo về mặt tình cảm, tinh thần để con có thể phát triển toàn diện nhất về cả thể chất lẫn tâm hồn. Tôi tin chắc rằng nếu anh, chị có thể ngồi lại với nhau để thỏa thuận thì cả hai – là những người cha, người mẹ đều mong muốn những điều tốt đẹp cho con

Nếu như, chị và anh không thể thỏa thuận được với nhau về việc ai sẽ là người nuôi con thì Tòa án sẽ phải căn cứ vào điều kiện của anh chị tìm ra người phù hợp nhất để trực tiếp nuôi con. Dù là anh hay chị trực tiếp nuôi con thì bên không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ tôn trọng quyền của con được sống chung với người trực tiếp nuôi. Người không trực tiếp nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con. Sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con sẽ có quyền, nghĩa vụ thăm nom con mà không ai được cản trở. Nhưng nếu như bên không trực tiếp nuôi con lạm dụng việc thăm nom để cản trở hoặc gây ảnh hưởng xấu đến việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó. Nếu chị được trực tiếp nuôi con thì anh vẫn có quyền được thăm nom con mà chị hay bất cứ ai không thể cản trở.

Như vậy, nếu chị quyết định không muốn chung sống với anh nữa và yêu cầu tòa án giải quyết, xem ai là người trực tiếp nuôi dưỡng con thì tòa án sẽ căn cứ vào các yếu tố khác nhau như chúng tôi đã phân tích ở trên để quyết định người phù hợp nhất trực tiếp nuôi con.

Trên đây là tư vấn của  công ty Luật Việt Phong về ai có quyền nuôi con sau khi ly hôn? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.