Các yếu tố cấu thành thuế thu nhập doanh nghiệp

Thuế thu nhập doanh nghịệp là gì?

Sự ra đời của thuế thu nhập doanh nghiệp

Thuế thu nhập doanh nghiệp giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đảm bảo ổn định nguồn thu ngân sách Nhà nước và thực hiện phân phối thu nhập. Mức thuế cao hay thấp áp dụng cho các chủ thể thuộc đối tượng nộp thuế thu nhập doanh nghiệp là khác nhau, điều đó phụ thuộc vào quan điểm điều tiết thu nhập và mục tiêu đặt ra trong phân phối thu nhập của từng quốc gia trong từng giai đoạn lịch sử nhất định. 
Thuế thu nhập doanh nghiệp ra đời bắt nguồn từ các lý do chủ yếu sau:

• Thuế thu nhập doanh nghiệp ra đời bắt nguồn từ yêu cầu thực hiện chức năng tái phân phối thu nhập, đảm bảo công bằng xã hội.
• Sự ra đời của thuế thu nhập doanh nghiệp xuất phát từ nhu cầu tài chính của Nhà nước.

Khái niệm thuế thu nhập doanh nghiệp

Đặc điểm của thuế thu nhập doanh nghiệp

– Thứ nhất, thuế thu nhập có đối tượng đánh thuế là Thu nhập
– Thuế thu nhập doanh nghiệp là thuế trực thu, có mục đích điều tiết kinh tế, điều hòa thu nhập xã hội nên gắn liền với ngân sách nhà nước
– Thuế thu nhập doanh nghiệp là một loại thuế phức tạp.

Đối tượng chịu thuế thu nhập doanh nghiệp

– Thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hoá, dịch vụ của các tổ chức kinh doanh.
– Thu nhập khác của các tổ chức kinh doanh: bao gồm thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng bất động sản; thu nhập từ quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản; thu nhập từ chuyển nhượng, cho thuê, thanh lý tài sản; thu nhập từ lãi tiền gửi, cho vay vốn, bán ngoại tệ; hoàn nhập các khoản dự phòng; thu khoản nợ khó đòi đã xoá nay đòi được; thu khoản nợ phải trả không xác định được chủ; khoản thu nhập từ kinh doanh của những năm trước bị bỏ sót và các khoản thu nhập khác, kể cả thu nhập nhận được từ hoạt động sản xuất, kinh doanh ở ngoài Việt Nam.
Đối chiếu với quy định về người nộp thuế, Luật thuế TNDN năm 2008 xác định thu nhập chịu thuế dựa trên cả 2 mối quan hệ: mối quan hệ quốc tịch (nhà nước và công dân) và mối quan hệ lãnh thổ (nhà nước và chủ quyền lãnh thổ quốc gia). (Xem thêm khoản 2 điều 3 Luật thuế TNDN).

Thuế thu nhập doanh nghiệp cũng là một loại thuế thu nhập nên sẽ mang đầy đủ đặc điểm của thuế thu nhập thông thường:

Do đó, người chịu thuế, người nộp thuế là không đồng nhất. Người tiêu dùng sẽ là người chịu thuế, người kinh doanh hàng hóa, cung ứng dịch vụ là người nộp thuế. 

Như vậy, thu nhập của một thời kì sẽ không bao gồm thu nhập ở thời kỳ trước, còn tài sản lúc cuối kì thì bao gồm tất cả thu nhập của các kỳ trước đó cộng lại.

Thuế thu nhập chịu điều chỉnh bởi các văn bản quy phạm pháp luật thuế quốc gia, văn bản quy phạm pháp luật thuế quốc tế. Vì thuế thu nhập là thuế trực thu nên có thể là đối tượng được điều chỉnh bởi hiệp định tránh đánh thuế 2 lần.