Tóm tắt tình huống
Cho em hỏi là chồng bắt vợ phải quan hệ tình dục khi mà người vợ không muốn thì có bị coi là hiếp dâm hay cưỡng dâm không?
Người gửi: Ánh Hồng
Luật sư tư vấn
1. Căn cứ pháp lý
– Bộ luật Hình sự năm 1999 và Bộ luật Hình sự sửa đổi, bổ sung năm 2009;
– Luật phòng chống bạo lực gia đình năm 2007;
– Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003.
2. Chồng bắt vợ phải quan hệ tình dục thì có phạm tội hiếp dâm hay cưỡng dâm không?
Khoản 1 – Điều 111 – Bộ luật Hình sự quy định tội hiếp dâm như sau: “Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ…”.
Khoản 1 – Điều 113 – Bộ luật Hình sự quy định về tội cưỡng dâm như sau: “Người nào dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách phải miễn cưỡng giao cấu…”.
Trước hết, phân tích cấu thành tội phạm tội hiếp dâm và tội cưỡng dâm, cụ thể:
Về mặt khách thể: quyền về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của mỗi cá nhân mà đối tượng theo quy định của pháp luật là phụ nữ.
Về mặt chủ thể: người có năng lực trách nhiệm hình sự về độ tuổi và không thuộc trường hợp không có năng lực trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 13 – Bộ luật Hình sự.
Về mặt chủ thể: lỗi cố ý trực tiếp của người phạm tội
Về mặt khách quan:
Đối với tội hiếp dâm: hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể chống cự được của nạn nhân hay các thủ đoạn khác mà trái với ý muốn của nạn nhân. Nghĩa là dùng các thủ đoạn nói trên để giao cấu với nạn nhân nhưng không được nạn nhân đồng ý mà trái với ý muốn của họ.
Đối với tội cưỡng dâm: dùng mọi thủ đoạn khiến người lệ thuộc mình hoặc người đang trong tình trạng của mình phải miễn cưỡng giao cấu.
Có đủ những yếu tố trên, người thực hiện hành vi có đủ các yếu tố cấu thành tội hiếp dâm quy định tại Điều 111 – bộ luật Hình sự hoặc tội cưỡng dâm theo quy định tại Điều 113 – Bộ luật Hình sự. Pháp luật hiện hành quy định chủ thể thực hiện hành vi là nam giới và đối tượng là nữ, điều đó cũng có thể bao gồm chủ thể là chồng và đối tượng thực hiện hành vi là vợ. Tuy nhiên, pháp luật Hình sự không quy định về hiếp dâm của chủ thể đặc biệt là vợ chồng mà được quy định trong pháp luật về vấn đề bạo lực gia đình.
Điều 2 – Luật Phòng chống bạo lực gia đình năm 2007 quy định hành vi cưỡng ép quan hệ tình dục là một trong những hành vi bạo lực gia đình. Theo đó, vợ hoặc chồng có hành vi cưỡng ép, buộc người kia phải quan hệ tình dục mà người đó không muốn thì cũng là hành vi bạo lực gia đình.
Khoản 1 – Điều 42 – Luật Phòng chống bạo lực gia đình 2007 quy định về xử lý người có hành vi phạm pháp luật về luật phòng, chống bạo lực gia đình: “Người có hành vi vi phạm pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình tuỳ theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính, xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật”.
Pháp luật Hình sự chỉ quy định chủ thể phạm tội là “người nào” đối với tội hiếp dâm và cưỡng dâm nên về mặt pháp lý mà nói thì người chồng thực hiện hành vi cưỡng ép quan hệ tình dục hay dùng mọi thủ đoạn để giao cấu trái với ý muốn hay làm nạn nhân phải miễn cưỡng giao cấu thì vẫn có thể bị truy cứu về trách nhiệm hình sự đối với tội Hiếp dâm hoặc tội Cưỡng dâm.
Thực tế hiện nay, rất hiếm có trường hợp vợ tố chồng về tội hiếp dâm hay cưỡng dâm mà chỉ có những trường hợp phát hiện và xử lý về vi phạm hành chính. Tại Khoản 1 – Điều 105 – Bộ luật Tố tụng hình sự 2003 quy định khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của người bị hại: “Những vụ án về các tội phạm được quy định tại khoản 1 các điều 104, 105, 106, 108, 109, 111, 113, 121, 122, 131 và 171 của Bộ luật hình sự chỉ được khởi tố khi có yêu cầu của người bị hại hoặc của người đại diện hợp pháp của người bị hại là người chưa thành niên, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất”. Như vậy, thực tế hiện nay có tình trạng là vợ chồng với nhau không lẽ lại tố nhau đi tù về tội này; đó vẫn là thực tế đặt ra đối với pháp luật nước ta.
Trên đây là tư vấn của Công ty Luật Việt Phong về Chồng bắt vợ quan hệ tình dục có phạm tội hiếp dâm hay cưỡng dâm. Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.
Chuyên viên: Hoàng Thị Nụ
Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư. Nguyễn Văn Đại (Công ty Luật TNHH Việt Phong)
Để được giải đáp thắc mắc về: Chồng bắt vợ quan hệ tình dục có phạm tội hiếp dâm hay cưỡng dâm?
Vui lòng gọi Tổng đài luật sư tư vấn pháp luật 24/7: 1900 6589
Để gửi Email tư vấn pháp luật, Báo giá dịch vụ pháp lý hoặc đặt Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp.
Vui lòng click tại đây
CÔNG TY LUẬT TNHH VIỆT PHONG
Hà Nội – Biệt thự 2.11 đường Nguyễn Xuân Khoát, KĐT Ngoại Giao Đoàn, Q. Bắc Từ Liêm
– Số 82 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân Trung, Quận Thanh Xuân
Bắc Giang – 65-67 khu Minh Khai, Thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn
Hưng Yên – Số 73 đường Nguyễn Văn Linh, Phường Bần Yên Nhân, Thị xã Mỹ Hào
Tiếng Việt
English
