Có được đòi lại tài sản được thừa kế khi hết thời hiệu khởi kiện thừa kế không?

Tóm tắt câu hỏi:

Ông tôi mất năm 2002, ông có một ngôi nhà 3 tầng trên diện tích 40 m2 ở gần hồ Hoàn Kiếm. Ông tôi có hai người con là bố tôi và bác Nga. Trước khi mất, ông tôi viết di chúc để lại căn nhà trên cho 3 anh chị em là con của bố tôi. Nhưng nếu ba anh chị em tôi bán căn nhà kia đi thì phải chia cho bác Nga 1/4 giá trị căn nhà. Từ năm 2006, ba anh chị em tôi đã đòi quyền quản lý căn nhà nhưng đến nay vẫn chưa lấy được vì anh Thái là con của bác Nga đã tự ý chiếm lấy căn nhà. Hiện nay, anh Thái cho rằng thời hiệu khởi kiện để đòi ngôi nhà theo di chúc đã hết, nên ai ở tại ngôi nhà sẽ là người sở hữu căn nhà luôn. Vậy luật sư cho tôi hỏi, anh Thái chiếm ngôi nhà như vậy có đúng không? Anh chị em tôi có thể yêu cầu Tòa án giải quyết đòi ngôi nhà để thực hiện di chúc của ông tôi được không? Cảm ơn luật sư.

Người gửi: Đỗ Phương Thanh ( Hà Nội )

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn bạn như sau:

1. Anh Thái tự ý chiếm ngôi nhà của ông bạn là đúng hay sai?

Do ngôi nhà là tài sản của ông bạn, nên ông bạn có quyền lập di chúc cho các bạn, còn bác Nga trong trường hợp của bạn chỉ được hưởng 1/4 số tiền nếu bán nhà. Khi lập di chúc, ông bạn có những quyền như sau:

Điều 648, Bộ luật dân sự năm 2005:

Người lập di chúc có các quyền sau đây:

1. Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế;

2. Phân định phần di sản cho từng người thừa kế;

3. Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng;

4. Giao nghĩa vụ cho người thừa kế;

5. Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.

Như vậy, ba anh chị em bạn được xác định là người thừa kế theo di chúc còn bác Nga chỉ là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan theo nghĩa vụ mà ông bạn đã giao cho các bạn trong di chúc khi bán nhà. Anh Thái là con của bác Nga nên chỉ là người thừa kế của bác Nga và nếu bán nhà, anh Thái cũng chỉ có quyền lợi đối với giá trị của 1/4 ngôi nhà. Do đó, việc anh Thái tự ý chiếm ngôi nhà để sử dụng là trái với quy định của pháp luật.

2. Vậy bạn có thể kiện ra Tòa án để đòi lại ngôi nhà hay không?

Thứ nhất, thời hiệu khởi kiện về thừa kế được quy định như sau:

Điều 645, Bộ luật dân sự năm 2005:

Thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là mười năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Thời hiệu khởi kiện để yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là ba năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Theo quy định nêu trên, từ thời điểm năm 2002 ông bạn mất đến bây giờ là đã hơn 10 năm, do đó, bạn không có quyền yêu cầu Tòa án chia thừa kế đối với ngôi nhà của ông bạn.

Tuy nhiên, bạn và anh chị em bạn vẫn có quyền yêu cầu Tòa án buộc anh Thái phải trả lại ngôi nhà vì ba anh chị em bạn đều thừa nhận là những người cùng hàng thừa kế và không có tranh chấp về di sản thừa kế. Trường hợp này thuộc trường hợp quy định tại điểm b, tiểu mục 2.4, Phần I, Nghị quyết số 02/2004/NĐ-HĐTP, Hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, cụ thể như sau:

“Trường hợp người chết để lại di sản cho các thừa kế nhưng các thừa kế không trực tiếp quản lý, sử dụng mà di sản đó đang do người khác chiếm hữu bất hợp pháp hoặc thuê, mượn, quản lý theo uỷ quyền… thì các thừa kế có quyền khởi kiện người khác đó để đòi lại di sản.”

Như vậy, bạn và anh chị em bạn có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết việc đòi tài sản thuộc sở hữu chung mà không phụ thuộc vào thời hiệu thừa kế.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về có được đòi lại tài sản được thừa kế khi hết thời hiệu khởi kiện thừa kế không? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.