Có phải cùng trả nợ khi không đăng kí kết hôn?

Tóm tắt câu hỏi:

Có phải cùng trả nợ khi không đăng kí kết hôn?

Chào luật sư, gia đình ông Hào có vay của bố mẹ tôi 500 triệu, có giấy ghi nợ với thời hạn 4 năm. Đến nay đã quá hạn trả nợ mà gia đình ông Hào vẫn không chịu trả nợ, xin lùi thời hạn trả nợ đã rất nhiều lần và lẩn tránh gia đình tôi. Bố tôi có gặp bà Vân vợ ông Hào để nói chuyện, tuy nhiên bà Vân nói do bà Vân và ông Hào không có giấy đăng kí kết hôn nên bà Vân không có nghĩa vụ trả nợ cho ông Hào( 2 ông bà kết hôn từ năm 1968). Vậy liệu tôi có thể yêu cầu bà Vân trả nợ được không? Tôi phải làm thế nào để đòi lại khoản nợ? Mong luật sư tư vấn giúp tôi, tôi xin cảm ơn!

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn bạn như sau:

1/ Căn cứ pháp lý

– Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015;

– Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009;

– Luật hôn nhân và gia đình năm 2014;

– Nghị quyết 35/2000 về việc thi hành luật hôn nhân và gia đình.

2/ Có phải cùng trả nợ khi không đăng kí kết hôn?

Khoản a điều 3 nghị quyết 35/2000 về việc thi hành luật hôn nhân và gia đình

“a)Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03 tháng 1 năm 1987,ngày Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thìđược khuyến khích đăng ký kết hôn; trong trường hợp có yêu cầu ly hôn thì được Tòa án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000;”

Đối với trường hợp của ông Hào và bà Vân sống chung với nhau như vợ chồng từ năm 1968 thì được pháp luật công nhận là vợ chồng mặc dù không đăng kí kết hôn.

Điều 37 luật hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định:

“Vợ chồng có các nghĩa vụ chung về tài sản sau đây:

1. Nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận xác lập, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại mà theo quy định của pháp luật vợ chồng cùng phải chịu trách nhiệm;

2. Nghĩa vụ do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình;

3. Nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung;

4. Nghĩa vụ phát sinh từ việc sử dụng tài sản riêng để duy trì, phát triển khối tài sản chung hoặc để tạo ra nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình;

5. Nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do con gây ra mà theo quy định của Bộ luật dân sự thì cha mẹ phải bồi thường;

6. Nghĩa vụ khác theo quy định của các luật có liên quan.”

Như vậy, theo quy định của pháp luật, bà Vân và ông Hào sẽ cùng có nghĩa vụ đối với khoản tiền 500 triệu vay nợ gia đình bạn.

Đối với trường hợp ông Hào không chịu trả nợ, Luật Việt Phong xin đưa ra 2 huớng giải quyết như sau:

Thứ nhất, nếu nhận thấy ông Hào và bà Vân vay mượn tiền  nhưng tìm cách gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản bạn có thể gửi đơn lên cơ quan điều tra, nếu có dấu hiệu phạm tội, ông Hào và bà Vân có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.

Điều 140 bộ luật hình sự quy định về tội lạm dụng tín  nhiệm chiếm đoạt tài sản:

“1. Người nào có một trong những hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác có giá trị từ một triệu đồng đến dưới năm mươi triệu đồng hoặc dưới một triệu đồng nhưng gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi chiếm đoạt hoặc đã bị kết án về tội chiếm đoạt tài sản, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm:

a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó;

 b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng các hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:

a) Có tổ chức;

b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

c) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

d) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ trên năm mươi triệu đồng đến dưới hai trăm triệu đồng;

đ) Tái phạm nguy hiểm;

e) Gây hậu quả nghiêm trọng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ hai trăm triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng;

b) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân:

a) Chiếm đoạt tài sản có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên;

b) Gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm triệu đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm và bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản hoặc một trong hai hình phạt này.”

Về vấn đề khoản vay nợ, theo quy định của pháp luật, vấn đề dân sự trong vụ án hình sự được giải quyết khi khởi tố vụ án hình sự mà không cần có đơn khởi kiện của đương sự. Khi vụ án hình sự có vấn đề dân sự phát sinh khi việc thực hiện tội phạm bị khởi tố thì việc dân sự đó đương nhiên được xem xét và giải quyêt mà không cần phải khởi kiện riêng bằng một thủ tục khác nữa. Như vậy thì khoản vay nợ giữa gia đình bạn và gia đình ông Hào sẽ được tòa án giải quyết.

Thứ hai, bạn có thể gửi đơn khởi kiện lên Tòa án yêu cầu gia đình ông Hào phải thanh toán khoản vay cho gia đình bạn. Khi bản án có hiệu lực pháp luật bạn có quyền yêu cầu thi hành bản án trên, trường hợp bên bị thi hành án cố tình không trả cho bạn thì sẽ bị tính theo lãi xuất chậm thi hành án đối với khoảng tiền phải thi hành án.