Con chưa sinh ra có được hưởng di sản thừa kế?

Tóm tắt câu hỏi:

Con chưa sinh ra có được hưởng di sản thừa kế? 

Kính gửi công ty luật Việt Phong!

Chồng em do tai nạn giao thông mất vào tháng 6/2016 không kịp để lại di chúc. Thời điểm chồng em mất em mang thai cháu thứ 2 được 8 tháng. Cháu thứ nhất 7 tuổi. Hiện tại chồng em mất để lại một căn nhà do vợ chồng chúng em cùng xây dựng lên. Em muốn căn nhà này được chia cho bố mẹ chồng em vì bố mẹ chồng đã giúp đỡ vợ chồng em rất nhiều. Em đã ra phòng công chứng làm văn bản chia di sản thừa kế thì phòng họ nói con em chưa đủ tuổi thành niên nên không được nhận thừa kế. Vậy con chưa thành niên thì có được nhận di sản thừa kế không? Tôi phải làm gì để cho cháu đứng tên. Mong được luật sư giúp đỡ!

Người gửi: Vũ Thị Nguyên (Hải Phòng)

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn bạn như sau:

1/ Căn cứ pháp lý. 

– Bộ luật Dân sự năm 2005;

– Luật Công chứng năm 2014.

2/ Con chưa sinh ra có được hưởng di sản thừa kế?

Theo thông tin bạn cung cấp thì hai con của bạn đều chưa thành niên. Căn cứ theo quy định tại Điều 20, bộ luật Dân sự năm 2005 quy định về năng lực hành vi dân sự của người chưa thành niên từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi như sau:

– Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi hoặc pháp luật có quy định khác.

– Trong trường hợp người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có tài sản riêng bảo đảm thực hiện nghĩa vụ thì có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự mà không cần phải có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Đồng thời căn cứ theo quy định tại Điều 635, Bộ luật Dân sự năm 2005 “người thừa kế là cá nhân phải là người còn sống vào thời điểm mở thừa kế hoặc sinh ra và còn sống sau thời điểm mở thừa kế nhưng đã thành thai trước khi người để lại di sản chết”.

Tại Điều 685, Bộ luật Dân sự năm 2005 cũng quy định “Khi phân chia di sản nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng, để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra, được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng”.

Như vậy, thai nhi thành thai trong bụng mẹ trước khi người để lại di sản chết và sinh ra trong khoảng thời gian không quá 300 ngày sau khi người để lại di sản chết và còn sống tại thời điểm phân chia di sản thì cũng được hưởng thừa kế; kỷ phần di sản của cháu bé này cũng bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng.

Ngoài ra, người con của bạn không thể tự mình xác lập, thực hiện việc phân chia di sản thừa kế với những đồng thừa kế khác, mà phải thực hiện thông qua người đại diện là bạn. Như vậy, trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế, bạn sẽ tham gia đồng thời với hai tư cách: một là chính mình với tư cách là người được hưởng di sản thừa kế của chồng, hai là người đại diện theo pháp luật của con chưa thành niên.

Tuy nhiên, theo khoản 5 Điều 144 Bộ luật Dân sự năm 2005 về phạm vi đại diện có quy định: Người đại diện không được xác lập, thực hiện các giao dịch dân sự với chính mình hoặc với người thứ ba mà mình cũng là người đại diện của người đó, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Theo quy định này thì trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế, bạn không thể đại diện cho con chưa thành niên để tặng cho phần di sản của các con cho chính mình được (người đại diện xác lập giao dịch với chính mình).

Do đó, bạn có thể thực hiện theo một trong hai cách sau:

Cách 1: Bạn làm văn bản khai nhận di sản thừa kế quy định tại Điều 58 Luật Công chứng năm 2014. Theo đó, người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó có quyền yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản.

Sau khi lập văn bản khai nhận di sản thừa kế với nội dung trên thì bố mẹ chồng, người vợ và hai con sẽ trở thành đồng chủ sử dụng, sở hữu ngôi nhà mà người chồng để lại và cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mang tên cả năm người này.

Cách 2: Bạn vẫn có thể lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo quy định tại Điều 57 Luật Công chứng năm 2014: “Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì họ có quyền yêu cầu công chứng văn bản thoả thuận phân chia di sản. Trong văn bản thoả thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần quyền hưởng di sản của mình cho người thừa kế khác.

Nhưng trong phần phân chia di sản thừa kế thì chỉ có bố mẹ chồng tặng cho phần di sản mà họ được hưởng cho bạn của nếu các bên đồng ý. Phần di sản thừa kế của con chưa thành niên sẽ được giữ nguyên, không tặng cho ai.

Sau khi lập văn bản này, bạn và hai người con của bạn sẽ trở thành đồng chủ sử dụng, sở hữu ngôi nhà mà người chồng để lại và cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mang tên ba mẹ con bạn.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về câu hỏi Con chưa sinh ra có được hưởng di sản thừa kế? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.