Di chúc bằng đoạn ghi âm có hợp pháp?

Tóm tắt câu hỏi:

Di chúc bằng đoạn ghi âm có hợp pháp?

Ông Mừng và bà Hót có 3 người con là Rảnh (SN 1998), Rang (sn 2003), Rồi (SN 2010). Bà Rảnh bị bệnh tâm thần chưa có kết hôn nhưng có 1 đứa con tên là Thanh. Ngày 5/6/2016 Bà Hót chết trong tai nạn giao thông trên đường về thăm cha mẹ mình và để lại tài sản là căn nhà mang tên hai vợ chồng trị giá 800 triệu đồng sau khi bà Hót chết ông Mừng phát hiện đoạn băng ghi âm của bà Hót để lại toàn bộ di sản cho bà Rảnh với lý do Rảnh bệnh tâm thần không có khả năng tạo ra vật chất để chăm sóc con mình. Ông Mừng đồng ý với nội dung ghi âm của bà Hót.

Luật sư cho em hỏi:

1.Bà Rang cần chuẩn bị những giấy tờ gì khi khởi kiện

2.Di chúc của bà Hót có hợp pháp không?

3.Chia thừa kế trong trường hợp này như thế nào?

Người gửi: Bạn Lê Việt Trung (Hà Nội)

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn cho bạn như sau:

1/ Căn cứ pháp lý

– Bộ luật tố tụng dân sự 2004 sửa đổi bổ sung năm 2011

– Bộ luật dân sự 2005

2/ Hồ sơ khởi kiện tranh chấp về thừa kế:

Theo quy định của bộ luật tố tụng dân sự 2004 sửa đổi bổ sung năm 2011 thì hồ sơ khởi kiện bao gồm những giấy tờ sau:

– Đơn khởi kiện (theo mẫu)

– Các giấy tờ về quan hệ giữa người khởi kiện và người để lại tài sản: Giấy khai sinh, Chứng minh thư nhân dân, sổ hộ khẩu, để xác định diện và hàng thừa kế;

– Giấy chứng tử của người để lại di sản thừa kế;

– Bản kê khai các di sản;

– Các giấy tờ, tài liệu chứng minh sở hữu của người để lại di sản và nguồn gốc di sản của người để lại di sản;

– Các giấy tờ khác: Biên bản giải quyết trong hộ tộc, biên bản giải quyết tại UBND xã, phường, thị trấn ( nếu có), tờ khai từ chối nhận di sản ( Nếu có).

Sau khi nhận được đơn khởi kiện, Tòa án phải xem xét những tài liệu, chứng cứ cần thiết, nếu xét thấy thuộc thẩm quyền của mình thì Tòa án sẽ thông báo cho đương sự biết để đương sự nộp tiền tạm ứng án phí.

Trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo, đương sự phải nộp tiền tạm ứng án phí. Sau khi nộp tiền tạm ứng án phí, đương sự nộp lại biên lai thu tiền tạm ứng án phí cho Tòa án. Tòa án thụ lý việc dân sự hoặc vụ án dân sự kể từ khi nhận được biên lai này.

Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử, Tòa án phải mở phiên tòa; trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này là 02 tháng.

3/ Di chúc bằng đoạn ghi âm có hợp pháp hay không?

Theo quy định của Bộ luật dân sự 2005, di chúc bao gồm 2 loại:

– Di chúc bằng văn bản

– Di chúc miệng

Điều 651 Bộ luật dân sự 2005 quy định:

“Điều 651. Di chúc miệng

1.Trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng.

2.Sau ba tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị huỷ bỏ.”

Hơn nữa tại Khoản 5 Điều 625 Bộ luật dân sự 2005 quy định:

“5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực.”

Theo quy định trên của pháp luật, di chúc miệng chỉ áp dụng trong trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa do bệnh tật hoặc các nguyên nhân khác mà không thể lập di chúc bằng văn bản.

Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực.

Căn cứ vào các quy định trên di chúc của bà Hót được thể hiện dưới dạng đoạn ghi âm giọng nói sẽ không được pháp luật thừa nhận. Mặc dù ông Mừng có chấp nhận nội dung của di chúc.

4/ Chia thừa kế trong trường hợp di chúc không hợp pháp như thế nào?

Căn cứ Điển b, Khoản 1 Điều 675, Bộ luật dân sự năm 2005 quy định những trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau: “b) Di chúc không hợp pháp;”. Như vậy di sản thừa kế của bà Hót sẽ được thừa kế theo pháp luật.

Theo quy định tại Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005:

“Điều 676. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Vậy việc bà Hót chết di sản thừa kế của bà, một nửa ngôi nhà 400 triệu sẽ được chia cho Bố, mẹ của bà Hót; Ông Mừng; 3 con của bà Hót mỗi người một phần như nhau, bởi di chúc của bà Hót là không hợp pháp. Nếu như Ông Mừng muốn để lại tài sản của mình cho bà Rảnh thì ông có thể tặng cho tài sản, hoặc lập di chúc để lại di sản cho bà Rảnh sau khi ông chết.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về Di chúc bằng đoạn ghi âm có hợp pháp? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.