Di chúc lại mảnh đất cho con trai chỉ được ở không được bán có được không?

Tóm tắt câu hỏi:

Di chúc lại mảnh đất cho con trai chỉ được ở không được bán có được không?

Kính gửi Công ty Luật Việt Phong. Tôi năm nay 63 tuổi. Tôi không có chồng và có một đứa con trai nuôi. Cháu năm nay 24 tuổi. Gần đây sức khỏe của tôi suy giảm đi nhiều, nên tôi muốn viết di chúc để lại tài sản của mình cho con tôi. Tôi có một mảnh đất rộng 240m2, mảnh đất này khi viết di chúc tôi muốn để lại cho con trai tôi nhưng mà con trai tôi chỉ được sống trên mảnh đất này sau này cho con cháu sống chứ không được phép bán. Vì là mảnh đất của ông cụ tôi để lại từ ngày xưa nên tôi muốn con cháu tôi sau này tiếp tục sống trên mảnh đất này. Nếu có trường hợp nhà nước có ý muốn quy hoạch thì con tôi chỉ nhận đền bù chứ ngoài ra không được bán đi vì bất cứ lý do gì. Xin hỏi Luật sư tôi viết di chúc như thế có hợp pháp không? Tôi cảm ơn luật sư.

Người gửi: Lê Thị Minh Lợi (Vũng Tàu)

Luật sư tư vấn:

Xin chào Bác! cám ơn Bác đã gửi câu hỏi của mình tới luật Việt Phong. Về câu hỏi của Bác, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn cho Bác như sau:

1/ Cơ sở pháp lý

– Bộ luật Dân sự năm 2005.

2/ Di chúc lại mảnh đất cho con trai chỉ được ở không được bán có được không?

Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác. Pháp luật thừa nhận và bảo hộ quyền lập di chúc của người để lại tài sản. Tuy nhiên, nội dung di chúc phải dựa trên các quy định pháp luật, tuân thủ các điều kiện của pháp luật mới có hiệu lực pháp luật.

Căn cứ theo quy định tại Điều 648, Bộ luật Dân sự năm 2005 quy định về Quyền của người lập di chúc. Theo đó:

Người lập di chúc có các quyền sau đây:      

– Chỉ định người thừa kế; truất quyền hưởng di sản của người thừa kế;

– Phân định phần di sản cho từng người thừa kế;

– Dành một phần tài sản trong khối di sản để di tặng, thờ cúng;

– Giao nghĩa vụ cho người thừa kế;

– Chỉ định người giữ di chúc, người quản lý di sản, người phân chia di sản.

Theo thông tin bác cung cấp, bác muốn sau khi chết sẽ giao tài sản nhà đất cho con trai bác với điều kiện không được chuyển nhượng nhà và đất cho người khác. Như vậy, vấn đề của bác sẽ có hai trường hợp xảy ra như sau:

Trường hợp thứ nhất: Nếu bác muốn nhà đất của bác để lại được dùng vào việc thờ cúng, đồng thời giao cho con trai bác trực tiếp thực hiện việc thờ cúng và được ở trên nhà đất này thì con trai bác sẽ không được chuyển nhượng cho người khác.

Tại điều Ðiều 670, Bộ luật dân sự năm 2005 có quy định cụ thể về trường hợp này như sau: “Trong trường hợp người lập di chúc có để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho một người đã được chỉ định trong di chúc quản lý để thực hiện việc thờ cúng; nếu người được chỉ định không thực hiện đúng di chúc hoặc không theo thoả thuận của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản lý để thờ cúng.”
Do đó, nếu bác muốn sau khi bác chết, con trai bác không được chuyển nhượng nhà đất này thì trong di chúc bác cần nêu rõ nhà đất bác để lại sẽ được dùng vào việc thờ cúng và giao nhà đất này cho con trai của bác quản lý.

Trường hợp thứ hai: Nếu bác muốn viết di chúc với nội dung là sau khi bác chết sẽ cho con trai bác thừa kế nhà đất của mình với điều kiện không được chuyển nhượng nhà đất này cho người khác thì về nguyên tắc, con bác sẽ không được chuyển nhượng.
Tuy nhiên, trên thực tế thì rất khó để kiểm soát việc con trai bác có thực hiện theo đúng ý nguyện của bác hay không. Bởi lẽ, sau khi bác chết, theo quy định của pháp luật, con trai bác có quyền làm thủ tục theo để đăng ký sang tên quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở mà con bác được nhận theo di chúc. Khi đã trở thành chủ sở hữu khối tài sản được thừa kế, con trai bác có toàn quyền của chủ sở hữu theo quy định của pháp luật (quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt) nên việc bán hay không bán khối tài sản này tùy thuộc vào con trai bác. Do đó, việc cho con trai bác được thừa kế nhà đất nhưng lại không được chuyển nhượng cho người khác là việc khó thực hiện được trên thực tế.

Trên đây là tư vấn của công ty luật Việt Phong về Di chúc lại mảnh đất cho con trai chỉ được ở không được bán có được không? Chúng tôi hi vọng rằng, bài viết này sẽ giúp ích cho quý khách trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác, quý khách vui lòng liên hệ đến tổng đài tư vấn pháp luật 24/7 của công ty Luật Việt Phong để được tư vấn.