Điều kiện miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt

Tóm tắt câu hỏi:

Luật sư cho tôi hỏi để người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt thì cần phải có điều kiện gì? Mong luật sư tư vấn giúp tôi.

Người gửi:Phạm Văn Quyền (Hưng Yên)

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn cho bạn như sau:

Miễn trách nhiệm hình sự được hiểu là không buộc người phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự về tội mà người đó đã phạm.

Còn miễn hình phạt là việc không buộc người phạm tội phải chịu biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc nhất của Nhà nước là hình phạt về tội mà người đó đã thực hiện.

Theo Điều 25 Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì việc miễn trách nhiệm hình sự được thực hiện khi thỏa mãn một trong số những điều kiện sau đây:

– Khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do chuyển biến của tình hình mà hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội nữa (khoản 1).

– Trước khi hành vi phạm tội bị phát giác, người phạm tội đã tự thú, khai rõ sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm, thì cũng có thể được miễn trách nhiệm hình sự (khoản 2).

– Khi có quyết định đại xá.

Ngoài những điều kiện có tính nguyên tắc chung cho việc miễn trách nhiệm hình sự. Luật hình sự Việt Nam còn quy định một số trường hợp đặc biệt được miễn trách nhiệm hình sự. Đó là các trường hợp:

– Người phạm tội đã chấm dứt việc phạm tội một cách tự nguyện và dứt khoát (ở giai đoạn chuẩn bị phạm tội hoặc phạm tội chưa đạt) cho nên đã làm cho tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi không còn (Điều 19 bộ luật hình sự).

– Người chưa thành niên phạm tội ít nghiêm trọng hoặc tội nghiêm trọng, gây hại không lớn, có nhiều tình tiết giảm nhẹ và được gia đình hoặc cơ quan, tổ chức nhận giám sát giáo dục (khoản 2 Điều 69 Bộ luật hình sự).

– Người phạm tội đã nhận làm gián điệp nhưng không thực hiện nhiệm vụ được giao và tự thú, thành khẩn khai báo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền (khoản 3 Điều 80 Bộ luật hình sự).

– Người đưa hối lộ tuy không bị ép buộc nhưng đã chủ động khai báo trước khi bị phát giác (Điều 289 Bộ luật hình sự).

– Người không tố giác tội phạm nhưng đã có hành động can ngăn người phạm tội hoặc hạn chế tác hại của tội phạm (khoản 3 Điều 314 Bộ luật hình sự).

Theo Điều 54 Bộ luật hình sự thì người phạm tội có thể được miễn hình phạt trong trường hợp phạm tội có nhiều tình tiết giảm nhẹ được quy định tại khoản 1 Điều 46 Bộ luật hình sự, đáng được khoan hồng đặc biệt nhưng chưa đến mức được miễn trách nhiệm hình sự.

Những trường hợp được miễn hình phạt thường là những trường hợp phạm tội ít nghiêm trọng hoặc phạm tội nghiêm trọng nhưng thuộc trường hợp ít nghiêm trọng không có hoặc có tình tiết tăng nặng nhưng không đáng kể mà lại có nhiều tình tiết giảm nhẹ như phạm tội lần đầu; người phạm tội đã ngăn chặn, làm giảm bớt tác hại tội phạm; người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả; người phạm tội tích cực giúp đỡ các cơ quan có trách nhiệm phát hiện điều tra tội phạm; người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác…

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về điều kiện miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt. Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.