Tóm tắt tình huống
Công ty tôi hiện nay muốn thành lập tổ chức công đoàn trong công ty. Cho tôi hỏi phải có những điều kiện như thế nào thưa luật sư?
Người gửi: Phan Thành Nam
Luật sư tư vấn
1. Căn cứ pháp lý
– Bộ luật Lao động năm 2012;
– Luật Công đoàn năm 2012;
– Điều lệ công đoàn Việt Nam khóa XI năm 2013;
– Nghị định số 98/2014/NĐ – CP Quy định việc thành lập tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị – xã hội tại doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế;
– Hướng dẫn số 238/2014/HD – TLĐ về Thi hành Điều lệ Công đoàn Việt Nam.
2. Điều kiện thành lập công đoàn cơ sở tại công ty
Điều 189 – Bộ luật Lao động năm 2012 quy định việc thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn tại doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức
“1. Người lao động làm việc trong doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn theo quy định của Luật công đoàn.
2. Công đoàn cấp trên cơ sở có quyền và trách nhiệm vận động người lao động gia nhập công đoàn, thành lập công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức; có quyền yêu cầu người sử dụng lao động và cơ quan quản lý nhà nước về lao động địa phương tạo điều kiện và hỗ trợ việc thành lập công đoàn cơ sở.
3. Khi công đoàn cơ sở được thành lập theo đúng quy định của Luật công đoàn thì người sử dụng lao động phải thừa nhận và tạo điều kiện thuận lợi để công đoàn cơ sở hoạt động”.
Quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn quy định tại Điều 5 – Luật Công đoàn năm 2012 như sau:
“1. Người lao động là người Việt Nam làm việc trong cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp có quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn.
2. Trình tự, thủ tục thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn theo quy định của Điều lệ Công đoàn Việt Nam”.
Như vậy, người lao động là người Việt Nam có quyền tự do thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn tuân theo quy định của pháp luật. Công ty của bạn có quyền thành lập Công đoàn cơ sở nếu có những điều kiện như sau:
Điểm a – Khoản 1 – Điều 16 – Điều lệ Công đoàn Việt Nam năm 2013 quy định về điều kiện thành lập Công đoàn cơ sở:
“Công đoàn cơ sở là tổ chức cơ sở của Công đoàn, được thành lập ở các Cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp khi có ít nhất năm đoàn viên Công đoàn hoặc năm người lao động có đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam”.
Khoản 1 – Điều 5 – Nghị định số 98/2014/NĐ – CP quy định về thành lập Tổ chức công đoàn tại doanh nghiệp như sau:
“a) Doanh nghiệp có từ 5 đoàn viên công đoàn, hoặc người lao động có đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam, đủ điều kiện thành lập tổ chức Công đoàn theo quy định của Luật Công đoàn và Điều lệ Công đoàn Việt Nam.
b) Chậm nhất sau sáu tháng kể từ ngày doanh nghiệp được thành lập và đi vào hoạt động, công đoàn địa phương, công đoàn ngành, công đoàn khu công nghiệp, khu chế xuất phối hợp cùng doanh nghiệp thành lập tổ chức Công đoàn theo quy định của Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn và Điều lệ Công đoàn Việt Nam để đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, tập thể lao động.
c) Sau thời gian quy định tại Điểm b Khoản 1 Điều này, nếu doanh nghiệp chưa thành lập tổ chức Công đoàn, công đoàn cấp trên có quyền chỉ định Ban Chấp hành Công đoàn lâm thời của doanh nghiệp để đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, tập thể lao động”.
Theo hướng dẫn tại Điều 12 – Hướng dẫn số 238/HD – TLĐ quy định điều kiện thành lập Công đoàn cơ sở như sau:
“12.1. Tổ chức cơ sở của công đoàn là nền tảng của tổ chức công đoàn.
a. Các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế; các hợp tác xã có sử dụng lao động theo quy định của pháp luật về lao động; cơ quan xã, phường, thị trấn; các cơ quan nhà nước; các đơn vị sự nghiệp công lập, ngoài công lập có hạch toán độc lập; các chi nhánh, văn phòng đại diện của các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế, các cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài có sử dụng lao động là người Việt Nam được thành lập công đoàn cơ sở khi có đủ hai điều kiện:
– Có ít nhất năm đoàn viên công đoàn hoặc năm người lao động có đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam.
– Có tư cách pháp nhân”.
Như vậy, từ những quy định trên, có thể tóm lại những điều kiện thành lập công đoàn tại công ty của bạn như sau:
Thứ nhất phải có tư cách pháp nhân, công ty bạn phải có tư cách pháp nhân theo quy định của pháp luật. Nghĩa là nếu không phải công ty tư nhân thì công ty bạn có thể thành lập tổ chức công đoàn.
Thứ hai về đoàn viên công đoàn, trong công ty bạn đã phải có ít nhất 5 Đoàn viên công đoàn hoặc ít nhất 5 người lao động có đơn tự nguyện gia nhập Công đoàn Việt Nam.
Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về Điều kiện thành Công đoàn cơ sở tại doanh nghiệp. Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.
Chuyên viên: Hoàng Thị Nụ