Hình thức của giao dịch dân sự theo Bộ luật dân sự 2015

Tóm tắt câu hỏi

Xin chào luật sư, tôi có câu hỏi như sau rất mong được luật sư tư vấn: tại Điều 129 bộ luật dân sự 2015 có quy định về giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức. Vậy những hình thức đó là gì, như thế nào? Cảm ơn nhiều ạ!

Người gửi: Thúy Hằng (Bình Phước)

Luật sư tư vấn:

Xin cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi của mình đến Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, Luật Việt Phong xin tư vấn cho bạn như sau:

1/ Căn cứ pháp lý:

– Bộ luật Dân sự 2015

– Bộ luật Dân sự 2005

– Luật Đất đai 2013

– Luật Kinh doanh bất động sản 2014

2/ Hình thức của giao dịch dân sự theo Bộ luật dân sự 2015.

Tại Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định như sau:

“Điều 129. Giao dịch dân sự vô hiệu do không tuân thủ quy định về hình thức

Giao dịch dân sự vi phạm quy định điều kiện có hiệu lực về hình thức thì vô hiệu, trừ trường hợp sau đây:

1. Giao dịch dân sự đã được xác lập theo quy định phải bằng văn bản nhưng văn bản không đúng quy định của luật mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó.

2. Giao dịch dân sự đã được xác lập bằng văn bản nhưng vi phạm quy định bắt buộc về công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì theo yêu cầu của một bên hoặc các bên, Tòa án ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó. Trong trường hợp này, các bên không phải thực hiện việc công chứng, chứng thực.”

Một giao dịch dân sự có thể được thể hiện, ghi nhận dưới nhiều hình thức pháp lý khác nhau ví dụ như bằng miệng, bằng hành vi, bằng văn bản hoặc văn bản có công chứng, chứng thực… Hình thức là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu lực của giao dịch dân sự. Hiện nay để đảm bảo cho quyền lợi của các bên, thuận lợi cho công việc quản lý của cơ quan có thẩm quyền hay nhằm đảm bảo tính minh bạch của giao dịch dân sự… pháp luật quy định một số giao dịch dân sự phải tuân thủ theo theo hình thức nhất định. Chúng tôi có thể đưa ra cho bạn một số ví dụ như sau:

Ví dụ 1: Hình thức của hợp đồng chuyển nhượng, thế chấp… quyền sử dụng đất. Tại Điều 502 Bộ luật dân sự 2015 liên quan đến hình thức của hợp đồng về quyền sử dụng đất có quy định:”1. Hợp đồng về quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản theo hình thức phù hợp với quy định của Bộ luật này, pháp luật về đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan”. Cụ thể, áp dụng quy định tại khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013 thì “Hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất phải được công chứng hoặc chứng thực, trừ trường hợp kinh doanh bất động sản quy định tại điểm b khoản này”

Ví dụ 2: Hình thức của giao dịch ủy quyền của hộ gia đình đối với người đại diện khi thực hiện các giao dịch dân sự. Tại khoản 1 Điều 101 Bộ luật Dân sự thì “Việc ủy quyền phải được lập thành văn bản, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Ví dụ 3: Hình thức của hợp đồng kinh doanh bất động sản. Theo quy định tại Điều 17 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014: “2. Hợp đồng kinh doanh bất động sản phải được lập thành văn bản. Việc công chứng, chứng thực hợp đồng do các bên thỏa thuận, trừ hợp đồng mua bán, thuê mua nhà, công trình xây dựng, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà các bên là hộ gia đình, cá nhân quy định tại khoản 2 Điều 10 của Luật này thì phải công chứng hoặc chứng thực.”

Như vậy theo nguyên tắc chung các giao dịch dân sự phải đảm bảo điều kiện về hình thức trong trường hợp pháp luật có yêu cầu bắt buộc về hình thức đối với giao dịch. Theo đó, nếu không tuân thủ các quy định này thì giao dịch dân sự vô hiệu. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi của các bên khi giao dịch dân sự đã đạt được mục đích, giao dịch đã gần thực hiện xong cũng như hạn chế số lượng các giao dịch, đảm bảo tính ổn định của giao dịch dân sự thì pháp luật cũng quy định một số trường hợp ngoại lệ. Ví dụ như đối với trường hợp văn bản phải công chứng, chứng thực mà các bên vì một số lý do đã không tiến hành công chứng, chứng thực, sau đó vào thời điểm các bên ý thức rõ điều kiện về hình thức mà các bên đã thực hiện được ít nhất hai phần ba hợp đồng đồng thời các bên có yêu cầu Tòa án công nhận thì hợp đồng vẫn có hiệu lực và các bên không cần phải công chứng, chứng thực lại nữa.

Có thể thấy quy định về hình thức trong Bộ luật dân sự đã có sự thay đổi so với quy định trong Bộ luật dân sự 2005 trước đây. Cụ thể, khi giao dịch dân sự không tuân theo quy định về hình thức của giao dịch thì theo yêu cầu của một hoặc các bên, Toà án, cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác quyết định buộc các bên thực hiện quy định về hình thức của giao dịch trong một thời hạn; quá thời hạn đó mà không thực hiện thì giao dịch vô hiệu.

Trên đây là tư vấn của Công ty Luật Việt Phong về Hình thức của giao dịch dân sự theo Bộ luật dân sự 2015. Chúng tôi hy vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài 1900 6589 tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.

Chuyên viên: Phùng Thị Mai

Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư. Nguyễn Văn Đại (Công ty Luật TNHH Việt Phong)

Để được giải đáp thắc mắc về: Hình thức của giao dịch dân sự theo Bộ luật dân sự 2015
Vui lòng gọi Tổng đài luật sư tư vấn pháp luật 24/7: 1900 6589

Để gửi Email tư vấn pháp luật, Báo giá dịch vụ pháp lý hoặc đặt Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp.
Vui lòng click tại đây

CÔNG TY LUẬT TNHH VIỆT PHONG

Hà Nội – Biệt thự 2.11 đường Nguyễn Xuân Khoát, KĐT Ngoại Giao Đoàn, Q. Bắc Từ Liêm
– Số 82 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân Trung, Quận Thanh Xuân

Bắc Giang – 65-67 khu Minh Khai, Thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn