Nghỉ việc khi chưa hết hạn hợp đồng có được không?

Tóm tắt câu hỏi:

Nghỉ việc khi chưa hết hạn hợp đồng có được không?

Hiện nay anh trai tôi là Quang đang làm việc tại một công ty về Công nghệ thông tin, lúc ký hợp đồng làm việc chính thức họ yêu cầu phải có Bằng tốt nghiệp gốc chứ họ không lấy bản phô tô, nên anh tôi đã giao Bằng tốt nghiệp gốc cho họ. Vì hợp đồng làm việc là 3 năm, nhưng do đãi ngộ của công ty không tốt, lúc ký hợp đòng có thỏa thuận là sẽ tăng lương 6 tháng 1 lần nhưng anh tôi đã làm được 1 năm rưỡi mà họ vẫn chưa tăng lương. Anh tôi muốn tìm một công việc khác phù hợp, với mức đãi ngộ cao hơn, anh tôi đã báo trước về việc xin nghỉ được 1 tháng cho công ty, nhưng công ty không có phản ứng gì, hỏi giám đốc thì anh ta nói không cho phép nghỉ khi chưa hết hạn hợp đồng và sẽ không trả lại anh tôi bằng tốt nghiệp nếu anh tôi quyết định nghỉ việc. Xin hỏi luật sư là anh tôi phải làm gì để bảo vệ được quyền lợi của mình?

Người gửi: Nguyễn Thị Minh Anh (Hà Nội)

Luật sư tư vấn:

1/ Cơ sở pháp lý

– Bộ Luật lao động năm 2012; 

– Nghị định 95/2013/NĐ-CP, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. 

2/ Nghỉ việc khi chưa hết hạn hợp đồng có được không?

Điều 36 Bộ luật lao động năm 2012: Các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động, trong đó Khoản 9 có quy định như sau:

“Người lao động đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại Điều 37 của Bộ luật này”

Điều 37. Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của người lao động

“1. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trước thời hạn trong những trường hợp sau đây:

a) Không được bố trí theo đúng công việc, địa điểm làm việc hoặc không được bảo đảm điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

b) Không được trả lương đầy đủ hoặc trả lương không đúng thời hạn đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

c) Bị ngược đãi, quấy rối tình dục, cưỡng bức lao động;

d) Bản thân hoặc gia đình có hoàn cảnh khó khăn không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động;

đ) Được bầu làm nhiệm vụ chuyên trách ở cơ quan dân cử hoặc được bổ nhiệm giữ chức vụ trong bộ máy nhà nước;

e) Lao động nữ mang thai phải nghỉ việc theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền;

g) Người lao động bị ốm đau, tai nạn đã điều trị 90 ngày liên tục đối với người làm việc theo hợp đồng lao động xác định thời hạn và một phần tư thời hạn hợp đồng đối với người làm việc theo hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng mà khả năng lao động chưa được hồi phục.”

Như vậy, anh Quang hoàn toàn có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng với công ty với lý do: “không được bảo đảm điều kiện làm việc đã thỏa thuận trong hợp đồng lao động” vì công ty đã không đáp ứng được việc tăng mức lương như thỏa thuận đã ghi trong hợp đồng với anh. Anh Quang đã thông báo cho công ty biết trước việc xin nghỉ của mình trước 1 tháng, việc này phù hợp với Khoản 2 Điều 37 Bộ luật lao động:

“2. Khi đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động theo quy định tại khoản 1 Điều này, người lao động phải báo cho người sử dụng lao động biết trước:

a) Ít nhất 3 ngày làm việc đối với các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và g khoản 1 Điều này;

b) Ít nhất 30 ngày nếu là hợp đồng lao động xác định thời hạn; ít nhất 03 ngày làm việc nếu là hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng đối với các trường hợp quy định tại điểm d và điểm đ khoản 1 Điều này;

c) Đối với trường hợp quy định tại điểm e khoản 1 Điều này thời hạn báo trước cho người sử dụng lao động được thực hiện theo thời hạn quy định tại Điều 156 của Bộ luật này.”

Khi chấm dứt hợp đồng, công ty phải thực hiện các công việc được quy định tại Điều 47. Bộ luật lao động về Trách nhiệm của người sử dụng lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động:

“2. Trong thời hạn 07 ngày làm việc, kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên; trường hợp đặc biệt, có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày.

3. Người sử dụng lao động có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận và trả lại sổ bảo hiểm xã hội và những giấy tờ khác mà người sử dụng lao động đã giữ lại của người lao động.”

Vậy, công ty phải có trách nhiệm trả lại anh Bằng tốt nghiệp gốc đã giữ và sổ bảo hiểm xã hội cũng như những giấy tờ khác (nếu có). Hơn nữa, việc giữ bằng tốt nghiệp gốc của công ty là không đúng pháp luật, được quy định tại Điều 20 BLLĐ về những hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động: “Giữ bản chính giấy tờ tuỳ thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động.“. Đây là hành vi trái pháp luật, nhằm khống chế, giữ chân người lao động khi làm việc tại công ty, hành vi này sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 2, Điều 5, Nghị định 95/2013/NĐ-CP, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng:

” Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động có một trong các hành vi sau đây:
a) Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động;
b) Buộc người lao động thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện hợp đồng lao động.”

Như vậy, nếu công ty không đồng ý cho anh nghỉ việc và nhất quyết giữ bằng tốt nghiệp của anh thì anh có thể có thể khiếu nại bằng hình thức gửi đơn khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại theo quy định tại Nghị định 119/2014/NĐ-CP. Đơn khiếu nại phải ghi rõ thời gian; tên, địa chỉ của anh Quang và tên, địa chỉ của tổ chức, cơ quan hoặc cá nhân bị khiếu nại; nội dung; lý do; tài liệu liên quan; và yêu cầu giải quyết khiếu nại. Anh Quang phải ký tên hoặc điểm chỉ vào đơn khiếu nại. Trường hợp khiếu nại trực tiếp thì người tiếp nhận khiếu nại sẽ hướng dẫn anh viết đơn hoặc ghi lại nội dung khiếu nại và anh phải ký tên vào văn bản này. Thời gian giải quyết khiếu nại lần 1 là không quá 30 ngày, đối với vụ việc phức tạp thì thời gian không quá 45 ngày kể từ ngày thụ lý.

Nếu anh Quang không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần 1 hoặc quá thời hạn giải quyết khiếu nại lần 1 mà vẫn không được giải quyết thì anh có quyền khiếu nại lần 2 đến Chánh Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội nơi NSDLĐ đặt trụ sở chính  hoặc khởi kiện đến tòa án theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự. Nếu anh vẫn không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần 2 hoặc quá thời gian giải quyết khiếu nại lần 2 thì NLĐ có quyền khiếu nại theo Luật Khiếu nại hoặc khởi kiện vụ án tại Tòa án theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính.

 Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về Nghỉ việc khi chưa hết hạn hợp đồng có được không? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.