Người vay không chịu trả nợ thì làm như thế nào?

Tóm tắt câu hỏi:

Người vay không chịu trả nợ thì làm như thế nào? 

Chồng tôi vay của bố mẹ tôi 300 triệu đồng suốt 8 năm nay nhưng chưa trả đồng nào và có vẻ không có ý định trả. Lúc vay, hai bên đã nói rõ là cho vay chứ không phải cho, đến bao giờ có tiền thì trả. Vợ chồng tôi do có mâu thuẩn nên đã sống ly thân nhưng chưa ly hôn. Tôi thương bố mẹ và muốn giúp bố mẹ đòi lại số tiền nhưng không biết phải làm sao. Mong luật sư có thể tư vấn giúp.

Người gửi: Nguyễn Thị Hương (Thái Bình)

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn ! Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn cho bạn như sau:

1/ Căn cứ pháp lý

– Bộ luật dân sự năm 2005;

– Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.

2/ Người vay không chịu trả nợ thì làm như thế nào?

Điều 471 Bộ luật Dân sự 2005 có quy định như sau:

“Hợp đồng vay tài sản là sự thoả thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thoả thuận hoặc pháp luật có quy định.”

Luật không quy định hình thức bắt buộc của hợp đồng vay tài sản. Do vậy, hợp đồng vay có thể thực hiện dưới dạng hợp đồng miệng hoặc hợp đồng bằng văn bản.

Điều 474 Bộ luật dân sự 2005 quy định về nghĩa vụ trả nợ của bên vay như sau:

“1. Bên vay tài sản là tiền thì phải trả đủ tiền khi đến hạn; nếu tài sản là vật thì phải trả vật cùng loại đúng số lượng, chất lượng, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

2. Trong trường hợp bên vay không thể trả vật thì có thể trả bằng tiền theo trị giá của vật đã vay tại địa điểm và thời điểm trả nợ, nếu được bên cho vay đồng ý.

3. Địa điểm trả nợ là nơi cư trú hoặc nơi đặt trụ sở của bên cho vay, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

4. Trong trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi đối với khoản nợ chậm trả theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn chậm trả tại thời điểm trả nợ, nếu có thoả thuận.

5. Trong trường hợp vay có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả hoặc trả không đầy đủ thì bên vay phải trả lãi trên nợ gốc và lãi nợ quá hạn theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tương ứng với thời hạn vay tại thời điểm trả nợ.”

Theo đó, nếu chồng bạn không chịu trả tiền đã vay thì đó là hành vi vi phạm nghĩa vụ hợp đồng đã giao kết giữa chồng bạn và bố mẹ bạn.

Như thông tin mà bạn đã cung cấp thì bố mẹ bạn cho chồng bạn vay số tiền 300 triệu, nhưng bạn không nói rõ là chồng bạn vay số tiền đó có phải để thực hiện các hoạt động để phục vụ cho cuộc sống của gia đình bạn hay không. Vì thế, nếu số tiền chồng bạn vay, ví dụ để xây nhà hay kinh doanh xây dựng kinh tế gia đình và bạn cũng là người được hưởng lợi ích từ việc đó thì bạn cũng phải có nghĩa vụ cùng chồng bạn trả số tiền đã vay cho bố mẹ bạn; nếu trường hợp chồng bạn vay tiền để thực hiện các công việc riêng khác mà không liên quan đến lợi ích của gia đình thì chồng bạn phải có trách nhiệm trả số tiền này.

Hợp đồng vay nợ mà chồng bạn và bố mẹ bạn đã giao kết được xác định là hợp đồng vay không có thời hạn, vì để xác định thời điểm mà chồng bạn có tiền để trả rất là khó. Điều 477 Bộ luật dân sự 2005 có quy định về thực hiện hợp đồng vay không kỳ hạn như sau:

“1. Đối với hợp đồng vay không kỳ hạn và không có lãi thì bên cho vay có quyền đòi lại tài sản và bên vay cũng có quyền trả nợ vào bất cứ lúc nào, nhưng phải báo cho nhau biết trước một thời gian hợp lý, nếu không có thoả thuận khác.

2. Đối với hợp đồng vay không kỳ hạn và có lãi thì bên cho vay có quyền đòi lại tài sản bất cứ lúc nào nhưng phải báo trước cho bên vay một thời gian hợp lý và được trả lãi đến thời điểm nhận lại tài sản, còn bên vay cũng có quyền trả lại tài sản bất cứ lúc nào và chỉ phải trả lãi cho đến thời điểm trả nợ, nhưng cũng phải báo trước cho bên cho vay một thời gian hợp lý.”

Như vậy, đã qua 8 năm từ thời điểm hợp đồng được giao kết mà chồng bạn vẫn không trả tiền, thì để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, bố mẹ bạn có quyền khởi kiện vụ án đòi nợ tài sản tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền, cụ thể là Tòa án nhân dân cấp huyện nơi chồng bạn cư trú. Trước khi khởi kiện, bố mẹ bạn cần thu thập các tài liệu, chứng có (nếu có) về việc cho vay (như băng ghi âm, thư từ, lời xác nhận của nhân chứng…). Nếu các bên khi vay nợ không thỏa thuận thời hạn vay thì bố mẹ bạn cần phải thông báo cho chồng bạn một khoảng thời gian hợp lý trước khi khởi kiện (thông thường là 03 tháng). Vấn đề về thời hiệu khởi kiện trong trường hợp của bạn cũng không cần thiết phải đặt ra, do trong hợp đồng không có quy định về thời gian trả nợ, nên khi khởi kiện ra tòa án yêu cầu tòa bảo vệ quyền và lợi ích của mình thì thời hiệu khởi kiện được xác định khi bố mẹ bạn biết được quyền và lợi ích của mình bị xâm phạm. Do đó, Tòa vẫn sẽ thụ lý đơn của bố mẹ bạn và giải quyết theo yêu cầu của nguyên đơn.

Trường hợp bố mẹ bạn thắng kiện thì sau khi bản án có hiệu lực, bố mẹ bạn có quyền đề nghị cơ quan thi hành án ra quyết định thi hành án, buộc người phải thi hành án thực hiện nghĩa vụ theo bản án. Nếu người phải thi hành án không tự nguyện thi hành án thì có thể bị cưỡng chế thi hành án (trừ vào thu nhập hàng tháng, phát mại tài sản…)

Như vậy, để đòi được tiền từ chồng bạn thì trước tiên hai bên hãy nói chuyện và thỏa thuận với nhau, vì đây là người trong gia đình với nhau cũng không nên quá căng thẳng, tuy nhiên,nếu trong trường hợp đã nói chuyện, thỏa thuận mà chồng bạn vẫn không chịu trả nợ thì bố mẹ bạn có thể thực hiện việc khởi kiện như đã nếu ở trên.

Trên đây là tư vấn  của công ty Luật Việt Phong về vấn đề Người vay không chịu trả nợ thì làm như thế nào? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.