Tóm tắt tình huống:
Chào luật sư tư vấn. Tôi có câu hỏi muốn được luật sư tư vấn như sau: Tôi là nữ, năm nay 50 tuổi, là giáo viên. Mới đây tôi phát hiện mình bị ung thư lưỡi. Do đó tôi có nhu cầu nghỉ hưu trước tuổi để có thời gian chữa bệnh. Tôi đã đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc được 26 năm. Như vậy đối với trường hợp của tôi khi nghỉ hưu sẽ được hưởng các chế độ, trợ cấp gì? Số tiền là bao nhiêu? Tôi muốn hưởng trợ cấp 1 lần để có tiền chữa bệnh có được không. Mong luật sư phản hồi sớm. Xin cảm ơn.
Người gửi: Phạm Thúy Hạnh
Luật sư tư vấn
1. Căn cứ pháp lý
– Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
2. Quy định của pháp luật về nghỉ hưu trước tuổi
Căn cứ vào những nội dung mà chị cung cấp, chị là giáo viên (là viên chức theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 2) nên trường hợp nghỉ hưu trước tuổi của chị thuộc quy định tại khoản 1 điều 55 Luật Bảo hiểm xã hội:
“1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;
b) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
c) Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.”
Theo đó nếu bạn muốn xin nghỉ hưu trước tuổi thì bạn phải đi giám định sức khỏe và có giấy chứng nhận của cơ sở khám chữa bệnh. Nếu tỉ lệ suy giảm sức khỏe của bạn từ 61% trở lên thì bạn sẽ được hưởng chế độ lương hưu hàng tháng mặc dù nghỉ hưu trước tuổi. Tuy nhiên mức hưởng hàng tháng sẽ bị giảm đi 2% tương ứng với mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi.
Điều 56 Luật Bảo hiểm xã hội có quy định mới về mức hưởng lương hưu hàng tháng như sau:
1. Từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành cho đến trước ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%.
2. Từ ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này và tương ứng với số năm đóng bảo hiểm xã hội như sau:
a) Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm;
b) Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm.
Sau đó cứ thêm mỗi năm, người lao động quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.
Do đó nếu bạn nghỉ hưu trước 01/01/2018 sẽ có lợi hơn. Theo đó nếu đến tháng 6/2017, bạn đủ 50 tuổi và đã có 26 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thì có thể xin nghỉ hưu sớm và sẽ được hưởng 68% mức bình quân tiền lương, tiền công đã đóng bảo hiểm xã hội (45% từ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, 33% từ 11 năm đóng vượt thêm và trừ 10% từ 5 năm nghỉ hưu trước tuổi).
Còn trong trường hợp bạn nghỉ hưu sau 01/01/2018 thì sẽ không có lợi vì 15 năm đóng bảo hiểm xã hội được tính là 45%, sau đó cứ thêm mỗi năm được tính thêm 2% thay vì 3% như hiện tại.
Bên cạnh đó nếu bạn nghỉ hưu trước 01/01/2018 thì sẽ được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu theo Điều 58 Luật bảo hiểm xã hội:
1. Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
2. Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Do đó nếu nghỉ hưu trước 01/01/2018 thì số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% đối với nữ là 25 năm. Và theo đó bạn sẽ được hưởng trợ cấp 1 lần. Bạn có 26 năm đóng bảo hiểm xã hội, nhiều hơn 1 năm so với mức với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% (25 năm). Vì vậy bạn sẽ được hưởng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương hàng tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Còn trong trường hợp bạn nghỉ hưu sau 01/01/2018 thì sẽ không được hưởng trợ cấp 1 lần do lúc này số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% sẽ là 30 năm đối với nữ.
Mức hưởng cụ thể sẽ căn cứ vào tiền lương đóng bảo hiểm xã hội của chị. Bởi chị không cung cấp thông tin này nên tôi chưa thể đưa ra cho chị một mức hưởng cụ thể. Chị có thể tự xác định bằng cách nhân tỷ lệ hưởng lương hưu mà tôi xác định ở trên với tiền lương bình quân tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Trên đây là tư vấn của công ty
Luật Việt Phong về Quy định của pháp luật về nghỉ hưu trước tuổi. Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty
Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.
Chuyên viên: Nguyễn Hương Diền