Quyền sở hữu tài sản mà người đã mất được thừa kế từ người khác

Tóm tắc câu hỏi:

Quyền sở hữu tài sản mà người đã mất được thừa kế từ người khác

Chào luật sư, luật sư có thể tư vấn cho tôi vấn đề này được không. Dì 4 của tôi có 1 căn nhà ( căn nhà này do dì 3 của tôi trước khi đi nước ngoài để lại cho dì 4 của tôi) và căn nhà này do dì 4 tôi đứng tên sở hữu. Năm 2007, dì 4 của tôi mất, dì 4 tôi có chồng và 3 đứa con và mẹ của dì 4 vẫn còn sống (tức ngoại của tôi). Năm 2012 , ngoại tôi mất có để lại di chúc là tất cả tài sản thuộc quyền sở hữu của ngoại tôi đều để lại cho tôi. Vậy luật sư cho tôi hỏi là tôi có được quyền sở hữu 1 phần giá trị căn nhà trên mà ngoại tôi được hưởng hay không? Cám ơn luật sư rất nhiều.

Người gửi: Nguyễn Linh (Cà Mau)

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn cho bạn như sau:

1/ bà ngoại của bạn có được hưởng phần thừa kế trong căn nhà của dì bạn để lại không?

Theo thông tin bạn cung cấp thì không rõ dì của bạn mất có để lại di chúc không và nếu có di chúc thì di chúc đó có chia thừa kế cho bà ngoại của bạn không nên có thể xét 2 trường hợp xảy ra:

a/ Dì bạn không để lại di chúc

Trong trường hợp không có di chúc, phần di sản của dì bạn bao gồm căn nhà sẽ được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế theo hàng

Căn cứ tại điều  Bộ luật dân sự năm 2005 về những người được hưởng thừa kế trong trường hợp chia thừa kế theo pháp luật như sau:

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Bà ngoại bạn tức là mẹ của người mất thuộc hàng thừa kế thứ nhất và còn sống tại thời điểm mở thừa kế nên nếu bà bạn không thuộc trường hợp không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hay từ chối nhận di sản thì bà ngoại bạn hoàn toàn có quyền hưởng thừa kế.

b/ Dì bạn có để lại di chúc (di chúc hợp pháp) nhưng trong di chúc không để lại quyền thừa kế cho bà ngoại bạn

Căn cứ tại điều 669 Bộ luật dân sự năm 2005 những người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc quy định như sau:

Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một

người thừa kế theo pháp luật, nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó, trừ khi họ là những người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 642 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 643 của Bộ luật này:

1. Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

2. Con đã thành niên mà không có khả năng lao động.

Điều 643. Người không được quyền hưởng di sản

1. Những người sau đây không được quyền hưởng di sản:

a) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó;

b) Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản;

c) Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng;

d) Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, huỷ di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

Bà ngoại bạn là mẹ của người mất nên nếu bà ngoại bạn không thuộc trường hợp không có quyền hưởng di sản tại điều 643 thì dù trong di chúc dì bạn không cho mẹ mình hưởng thừa kế thì bà vẫn được đương nhiên hưởng thừa kế theo quy định trên của Bộ luật dân sự.

Tóm lại, trong trường hợp của bạn, nếu bà ngoại bạn không thuộc vào những trường hợp không có quyền hưởng di sản trong khoản 1 điều 643 thì dù dì bạn mất có để lại di chúc hay khônng, bà bạn vẫn có quyền hưởng phần thừa kế phần giá trị căn nhà dì 4 bạn để lại.

2/ Bạn có quyền sở hữu 1 phần giá trị căn nhà mà ngoại được hưởng không ?

Căn cứ tại điều 652 Bộ luật dân sự năm 2005 về quy định di chúc có hiệu lực pháp luật như sau:

1. Di chúc được coi là hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;

b) Nội dung di chúc không trái pháp luật, đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.

2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý.

3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.

4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.

5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng hoặc chứng thực.

Bà ngoại để lại di chúc cho bạn hưởng tất cả tài sản thuốc quyền sở hữu của bạn nên nếu di chúc đó phù hợp với các quy định trên của pháp luật thì di chúc là hợp pháp và bạn hoàn toàn có quyền hưởng phần giá trị căn nhà mà bà bạn được thừa kế từ dì 4 bạn.