Tình thế cấp thiết theo quy định của Bộ luật hình sự

Tóm tắt câu hỏi:

Tôi năm nay 46 tuổi, có lần xem tin tức trên ti vi về vụ truy bắt đối tượng buôn bán ma túy, tôi có nghe thấy người dẫn chương trình nói đến vấn đề tình thế cấp thiết. Tôi không hiểu rõ tình thế cấp thiết là gì, tình thế cấp thiết được quy định trong bộ luật hình sự ra sao và nếu phạm tội trong tình thế cấp thiết có bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay không. Mong luật sư tư vấn giúp tôi.

Người gửi: Đặng Minh Đức (Nghệ An)

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn bạn như sau:

Điều 16 Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 có quy định về tình thế cấp như sau:

“1. Tình thế cấp thiết là tình thế của người vì muốn tránh một nguy cơ đang thực tế đe doạ lợi ích của Nhà nước, của tổ chức, quyền, lợi ích chính đáng của mình hoặc của người khác mà không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.

Hành vi gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết không phải là tội phạm.

2. Trong trường hợp thiệt hại gây ra rõ ràng vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết, thì người gây thiệt hại đó phải chịu trách nhiệm hình sự.”

Như vậy, quy định trên đây cho thấy việc gây thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa không bị coi là tội phạm. Đồng thời người có hành vi gây thiệt hại sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hành vi gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết không phải chịu trách nhiệm hình sự khi có đủ những điều kiện sau:

– Phải có sự nguy hiểm đang đe dọa gây ra thiệt hại ngay tức khắc:

Sự nguy hiểm đang đe dọa gây ra thiệt hại  trong tình thế cấp thiết có thể phát sinh từ nhiều nguồn khác nhau như: các hiện tượng thiên nhiên, cũng có thể phát sinh trong quá trình lao động sản xuất, do sự tấn công của súc vật trong một hoàn cảnh đặc biệt, buộc phải gây thiệt hại để bảo vệ một lợi ích lớn hơn