TNHS và TNDS khi điều khiển phương tiện giao thông gây chết người

Tóm tắt câu hỏi:

Trách nhiệm hình sự và trách nhiệm dân sự khi điều khiển phương tiện giao thông gây chết người

Tôi muốn hỏi trong trường hợp lái xe được thuê để điều khiển xe ôtô khách đã gây tai nạn chết người mà chủ xe không có mặt trên chuyến xe đó thì trách nhiệm của chủ xe trong trường hợp này là thế nào đối với bên bị nạn và bên người được thuê lái? trách nhiệm, hình phạt đối với lái xe?

 Người gửi: Nguyễn Xuân Mạnh (Hà Tĩnh).

Luật sư tư vấn

Xin chào bạn! Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn bạn như sau:

1, Căn cứ pháp lý

-Bộ luật dân sự năm 2005;

-Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009;

-Luật giao thông đường bộ năm 2008.

2, Nội dung tư vấn

a, Trách nhiệm hình sự

Thông tin bạn cung cấp không rõ lỗi để xảy ra tai nạn là do người lái xe hay người đi đường. Có hai trường hợp xảy ra trong tình huống này:

-Trường hợp 1: Lỗi là do người đi đường: Trường hợp nếu chứng minh được người lái xe đã tuân thủ đúng quy định về an toàn giao thông đường bộ nhưng do người qua đường không để ý (ví dụ người qua đường từ trong hẻm nhỏ chạy ra một cách bất ngờ, đột xuất…) thì người tài xế có thể sẽ không phải bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

-Trường hợp 2: Lỗi của do lái xe: Cần căn cứ theo các quy định về an toàn giao thông đường bộ quy định tại Luật giao thông đường bộ năm 2008 xem người lái xe có vi phạm quy định không? Ví dụ như tài xế điều khiển xe chạy quá tốc độ, có giấy phép không phù hợp với loại xe điều khiển,…thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 202 Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009:

“Điều 202. Tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ

1. Người nào điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm:

a) Không có giấy phép hoặc bằng lái xe theo quy định;

b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định hoặc có sử dụng các chất kích thích mạnh khác mà pháp luật cấm sử dụng;

c) Gây tai nạn rồi bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;

d) Không chấp hành hiệu lệnh của người đang làm nhiệm vụ điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;

đ) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.

3. Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm.

4. Vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ mà có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.”

Tùy vào từng mức độ vi phạm khác nhau sẽ xác định khung hình phạt khác nhau quy định tại năm khoản trong Điều 202.

Đối với chủ xe, cần xem xét tới việc chủ xe giao xe cho tài xế để tham gia giao thông có đúng quy định pháp luật không? Bởi vì Điều 05 Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định: “Người nào điều động hoặc giao cho người không có giấy phép hoặc bằng lái xe hoặc không đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển các phương tiện giao thôngđường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ ba triệu đồng đến ba mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ một năm đến ba năm”. Nếu đúng quy định pháp luật thì chủ xe không phải chịu trách nhiệm hình sự.

b, Trách nhiệm dân sự:

Căn cứ theo Điều 623 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định:

“Điều 623. Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra

1. Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới, hệ thống tải điện, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, thú dữ và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định.

Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải tuân thủ các quy định bảo quản, trông giữ, vận chuyển, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ theo đúng các quy định của pháp luật.

2. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì những người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thoả thuận khác.

3. Chủ sở hữu, người được chủ sở hữu giao chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ các trường hợp sau đây:

a) Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại;

b) Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

4. Trong trường hợp nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì người đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ trái pháp luật phải bồi thường thiệt hại.

Khi chủ sở hữu, người được chủ sở hữu giao chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ cũng có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.”

Vì bạn không cung cấp đầy đủ dữ liệu, xem biên bản cơ quan công an xác định lỗi như thế nào, mặt khác giữa lái xe và chủ xe có làm hợp đồng thuê lái không?

-Nếu trong hợp đồng thể hiện có sự liên đới thì người chủ xe sẽ liên đới chịu trách nhiệm bồi thường.

-Nếu trường hợp lỗi hoàn toàn  do người bị hại thì bên lái xe không có trách nhiệm bồi thường cũng như chịu trách nhiệm hình sự.

-Nếu không có hợp đồng thuê lái thì trách nhiệm hình sự bên lái sẽ chịu còn dân sự thì bên bị hại sẽ có quyền yêu cầu bên chủ xe bồi thường, chủ xe có quyền yêu cầu bên lái xe bồi thường lại khoản đó!

Mức độ bao nhiêu thì tuỳ thuộc vào các chi phí như: Chi phí chữa bệnh cho nạn nhân trước khi chết, mai táng, Tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người bị thiệt hại, nếu không có những người này thì người mà người bị thiệt hại đã trực tiếp nuôi dưỡng, người đã trực tiếp nuôi dưỡng người bị thiệt hại được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa không quá sáu mươi tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về Trách nhiệm hình sự và trách nhiệm dân sự khi điều khiển phương tiện giao thông gây chết người. Chúng tôi hi vọng rằng bạn có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn bạn vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.