Tóm tắt câu hỏi:
Bạn tôi lái xe bus gây tai nạn với xe máy đi ngược chiều, người điều khiển xe máy khi tham gia giao thông có sử dụng rượu và chất kích thích, chở ba người. Hậu quả là người điều khiển xe máy bị gãy chân, hai người đi cùng thì bị thương nhẹ. Xe bus của bạn tôi thì bị hư hỏng phần đầu. Theo hiện trường thì xe bus của bạn tôi đi sai (vì người điều khiển xe máy đi ngược chiều lao thẳng vào xe bạn tôi lên bạn tôi phải tránh dẫn đến lấn sang làn đường khác, nếu không tránh hậu quả còn nghiêm trọng hơn). Vậy tôi xin luật sư tư vấn giúp tôi về lỗi và trách nhiệm của hai bên. Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Người gửi: Nhật Nam
Luật sư tư vấn:
Xin chào bạn! cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn bạn như sau:
1/ Căn cứ pháp lý
– Bộ luật dân sự năm 2015;
– Nghị định 46/2016/NĐ-CP;
– Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi và bổ sung năm 2009.
2/ Trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong tai nạn giao thông
Điều 601 Bộ luật dân sự 2015 quy định về bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra như sau:
“1. Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới, hệ thống tải điện, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, thú dữ và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định.
Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải vận hành, sử dụng, bảo quản, trông giữ, vận chuyển nguồn nguy hiểm cao độ theo đúng quy định của pháp luật.
2. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra; nếu chủ sở hữu đã giao cho người khác chiếm hữu, sử dụng thì người này phải bồi thường, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.
3. Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ trường hợp sau đây:
a) Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại;
b) Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
4. Trường hợp nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì người đang chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ trái pháp luật phải bồi thường thiệt hại.
Khi chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ có lỗi trong việc để nguồn nguy hiểm cao độ bị chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật thì phải liên đới bồi thường thiệt hại.”
Theo đó, chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng hợp pháp nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra cả khi không có lỗi, trừ các trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 3 Điều 601 BLDS năm 2015.
Điều 596 Bộ luật dân sự năm 2015 đã quy định như sau:
“1. Người do uống rượu hoặc do dùng chất kích thích khác mà lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức và làm chủ hành vi, gây thiệt hại cho người khác thì phải bồi thường.
2. Khi một người cố ý dùng rượu hoặc chất kích thích khác làm cho người khác lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức và làm chủ hành vi mà gây thiệt hại thì phải bồi thường cho người bị thiệt hại.”
Trước khi xác định lỗi thuộc về bên nào thì người điều khiển xe máy sẽ bị xử lý vi phạm hành chính đối với người điều khiển xe khi uống rượu bia theo quy định tại Nghi định 46/2016/NĐ-CP:
“Phạt tiền 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng và tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 01 đến 03 tháng nếu nồng độ cồn trong máu 50mg – 80mg/100ml máu hoặc từ 0.25 minigam/1 lít khí thở đến 0.4minigam/1 lít khí thở;
– Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng nếu trên 80mg/100ml máu hoặc vượt quá 0.4minigam/1 lít khí thở, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe từ 03 đến 05 tháng”.
Hành vi vi phạm quy tắc điều khiển giao thông đường bộ gây ra tai nạn khi tham gia giao thông có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 202 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi và bổ sung năm 2009 quy định như sau:
“1. Người nào điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác, thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm:
a) Không có giấy phép hoặc bằng lái xe theo quy định;
b) Trong khi say rượu hoặc say do dùng các chất kích thích mạnh khác;
c) Gây tai nạn rồi bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn;
d) Không chấp hành hiệu lệnh của người đang làm nhiệm vụ điều khiển hoặc hướng dẫn giao thông;
đ) Gây hậu quả rất nghiêm trọng.
3. Phạm tội gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm.
4. Vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ mà có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.”
Như vậy, dựa vào kết luận của cơ quan điều tra, lỗi gây ra tai nạn giao thông là lỗi của ai? Trong trường hợp này, có thể xác định theo các trường sau:
– Trường hợp nếu lỗi hoàn toàn là do người điều khiển xe máy đi ngược chiều- vì sử dụng rượu và chất kích thích khi đang tham gia phương tiện giao thông không làm chủ được hành vi của mình gây ra thì người điều khiển xe máy phải hoàn toàn chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, kể cả bồi thường thiệt hại đối với chiếc xe bus bị hư hỏng ở phần đầu.
– Trường hợp cả hai bên có lỗi thì phải bồi thường theo mức độ tương ứng với phần lỗi.
– Trường hợp lỗi thuộc hoàn toàn về phía xe bus thì người điều khiển xe bus có trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định tại Bộ luật dân sự năm 2015.
Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về vấn đề Trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong tai nạn giao thông. Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.
Chuyên viên: Nguyễn Thị Thanh Huyền