Trách nhiệm hình sự đối với hành vi ném đá gây chết người?

Tóm tắt câu hỏi:

Chào luật sư. tôi có sự việc cần tư vấn như sau: cháu tôi năm nay 15 tuổi 5 tháng, sống với dì và bố cùng 2 người em. 1 lần 2 chị em đi chơi ngoài bờ suối, người em lấy đá ném sau chị để trêu. Bực mình quá cháu tôi mới dùng đá bằng cái nắm tay đánh nhiều lần vào người đứa em rồi lôi nó xuống nước. Sau đó nó bỏ về nhà mà không suy nghĩ gì. Đến tối không thấy con về nên dì đi tìm, phát hiện ra con đã chết ở bờ suối. Sợ quá cháu có kể với tôi về sự việc, tôi khuyên cháu đi đầu thú. Trong trường hợp này cháu sẽ bị truy cứu trách nhiệm như thế nào? Có cơ hội làm lại cuộc đời hay không?

Người gửi: Bích Hồng

Tư vấn luật: 1900 6589

Luật sư tư vấn

Xin chào bạn! Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn bạn như sau:

1/ Cơ sở pháp lý

– Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung 2009.

2/ Trách nhiệm hình sự đối với hành vi ném đá gây chết người?

Để xác định trách nhiệm hình sự đối với cháu của bạn cần dựa trên các yêu tố: Hành vi cháu bạn thực hiện có phải tội phạm không? Cháu có đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự không? Khi thực hiện hành vi có yếu tố lỗi không? Và có khả năng nhận thức được hành vi của mình không?

Thứ nhất, về độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

Theo điều 12 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định về tuổi chịu trách nhiệm hình sự:

“Người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.”

Như bạn đã trình bày, cháu bạn năm nay được 15 tuổi 5 tháng, như vậy chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Theo khoản 3 điều 8, Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi bổ sung 2009:

… “tội phạm nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến bảy năm tù; tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại rất lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến mười lăm năm tù; tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại đặc biệt lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là trên mười lăm năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.”

Hành vi của cháu bạn có thể cấu thành một trong các tội như: giết người; giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh; cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác; tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh.

Theo điều 93 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung 2009, tội giết người là tội đặc biệt nghiêm trọng vì có mức cao nhất của khung hình phạt là tử hình.

Theo điều 95 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung 2009 về tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh thì đây là tội phạm nghiêm trọng do có mức cao nhất của khung hình phạt là 7 năm tù.

Theo điều 104 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác là tội đặc biệt nghiêm trọng vì mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội này là tử hình.

Theo điều 105 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung 2009 thì tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là tội nghiêm trọng vì có mức cao nhất của khung hình phạt là 5 năm tù.

Như vậy, cháu bạn sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự trong trường hợp cháu bạn thực hiện tội phạm đặc biệt nghiêm trọng: giết người; cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.

Thứ hai, về hành vi phạm tội:

Hành vi của cháu bạn thực hiện là hành vi dùng đá bằng cái nắm tay đánh nhiều lần vào người đứa em rồi lôi nó xuống nước sau đó bỏ về.

Để xác định hành vi của cháu bạn là hành vi giết người hay cố ý gây thương tích cần làm rõ mục đích của hành vi và tính chất, mức độ của hành vi. Khi dùng đá để ném vào người em thì mục đích của cháu bạn lúc này có lẽ chỉ mong muốn làm em mình bị thương chứ không hề mong muốn em mình chết. Bởi lẽ, khi thực hiện hành vi ném đá (đá bằng cái nắm tay), nếu không ném trúng vào những vị trí quan trọng thì con người chỉ có thể bị thương. Tuy nhiên, đến hành vi tiếp theo là lôi em xuống nước thì có nhiều vấn đề cần làm rõ, chẳng hạn: em của cháu bạn có biết bơi hay không, nước ở khu vực đó có sâu hay không, khi em bé bị lôi xuống nước có sức phản kháng và có kêu cứu hay không, nếu em của cháu bạn kêu cứu thì cháu bạn bỏ đi luôn hay vẫn cứu em nhưng không cứu được,… Để xem xét cháu bạn phạm tội gì cần làm sáng tỏ nhiều yếu tố và xem xét sự tương quan giữa ý chí của cháu bạn khi thực hiện hành vi, khả năng nhận thức và tính chất, mức độ của hành vi.

Để làm sáng tỏ yếu tố “trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” cần phải làm rõ việc em của cháu bạn ném đá cháu bạn trước có phải tình trạng tinh thần bị kích động mạnh không, có phải tình trạng (tâm lý) mà khi đó cháu bạn không hoàn toàn tự chủ, tự kiềm chế được hành vi của mình không.

Do còn thiếu nhiều căn cứ nên chúng tôi không thể đưa ra khẳng định cháu của bạn phạm tội gì.

Giả sử, cháu bạn phạm tội giết người và người em là người dưới 16 tuổi. Như vậy, người em – nạn nhân trong vụ án là trẻ em theo quy định của pháp luật và cháu bạn có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giết người theo khoản 1, điều 93 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung 2009:

“Điều 93. Tội giết người

1. Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thân hoặc tử hình:

…

c) Giết trẻ em;

…”

Giả sử, cháu bạn phạm tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác thì theo khoản 3 điều 104 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi bổ sung 2009:

“3. Phạm tội gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên hoặc dẫn đến chết người hoặc từ 31% đến 60%, nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười lăm năm.”

Nếu cháu bạn phạm tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh hoặc tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh thì sẽ được miễn trách nhiệm hình sự.

Thứ ba, về trách nhiệm hình sự phải chịu (nếu có):

Nếu cháu bạn ra tự thú thì đây sẽ là một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm o, khoản 1, điều 46 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung 2009:

“Điều 46. Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

1. Các tình tiết sau đây là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự:

…

o) Người phạm tội tự thú;

p) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;”

Do sự kiện “chết người” có thể được gây ra bởi tội phạm giết người hoặc các tội phạm nghiêm trọng khác nên chắc chắn cơ quan điều tra sẽ tham gia điều tra vụ án và sớm tìm ra được thủ phạm. Trong trường hợp này để nhận được chính sách khoan hồng từ Nhà nước, cháu bạn nên ra tự thú trước khi bị cơ quan điều tra điều tra được. Mặt khác, nếu cháu bạn không phạm tội giết người hay cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại đến sức khỏe của người khác thì cháu bạn sẽ được loại trừ trách nhiệm hình sự. Bạn nên tham khảo các tình tiết giảm nhẹ được quy định tại điều 46 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung 2009 để giúp cháu bạn sẽ được giảm nhẹ hình phạt(nếu bị truy cứu trách nhiệm hình sự) và có thể làm lại được cuộc đời. Ngoài ra, nếu bạn biết cháu mình đã phạm tội mà không tố giác, bạn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “không tố giác tội phạm”.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về vấn đề trách nhiệm hình sự đối với hành vi ném đá làm chết người của trẻ em 15 tuổi? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống.Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý

Chuyên viên: Nguyễn Thanh Bình

Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư. Nguyễn Văn Đại (Công ty Luật TNHH Việt Phong)

Để được giải đáp thắc mắc về: Trách nhiệm hình sự đối với hành vi ném đá gây chết người?
Vui lòng gọi Tổng đài luật sư tư vấn pháp luật 24/7: 1900 6589

Để gửi Email tư vấn pháp luật, Báo giá dịch vụ pháp lý hoặc đặt Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp.
Vui lòng click tại đây

CÔNG TY LUẬT TNHH VIỆT PHONG

Hà Nội – Biệt thự 2.11 đường Nguyễn Xuân Khoát, KĐT Ngoại Giao Đoàn, Q. Bắc Từ Liêm
– Số 82 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân Trung, Quận Thanh Xuân

Bắc Giang – 65-67 khu Minh Khai, Thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn

Hưng Yên – Số 73 đường Nguyễn Văn Linh, Phường Bần Yên Nhân, Thị xã Mỹ Hào