Vấn đề pháp lý cần lưu ý về chi nhánh, văn phòng đại diện và công ty con

Tóm tắt câu hỏi:

Cho tôi hỏi luật sư về  những vấn đề pháp lý cần lưu ý về chi nhánh, văn phòng đại diện và công ty con? Xin cám ơn

Người gửi: Đặng Trâm Anh ( Hải Phòng)

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới  luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn cho bạn như sau: 

1. Vấn đề pháp lý về thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện

Điều 45 Luật doanh nghiệp năm 2014 quy định về Chi nhánh, văn phòng đại diện và địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp

–  Chi nhánh, là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của doanh nghiệp kể cả chức năng đại diện theo ủy quyền. Ngành, nghề kinh doanh của chi nhánh phải đúng với ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp.

– Văn phòng đại diện là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ đại diện theo ủy quyền cho lợi ích của doanh nghiệp và bảo vệ các lợi ích đó.

Thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp được quy định tại Điều 46 Luật doanh nghiệp 2014, theo đó

–  Doanh nghiệp có quyền lập chi nhánh, văn phòng đại diện ở trong nước và nước ngoài. Doanh nghiệp có thể đặt một hoặc nhiều chi nhánh, văn phòng đại diện tại một địa phương theo địa giới hành chính.

–  Trường hợp lập chi nhánh, văn phòng đại diện trong nước, doanh nghiệp gửi hồ sơ đăng ký hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện đến Cơ quan đăng ký kinh doanh có thẩm quyền nơi doanh nghiệp đặt chi nhánh, văn phòng đại diện. Hồ sơ bao gồm:

+ Thông báo lập chi nhánh, văn phòng đại diện;

+ Bản sao quyết định thành lập và bản sao biên bản họp về việc thành lập chi nhánh, văn phòng đại diện của doanh nghiệp; bản sao Thẻ căn cước công dân, Giấy chứng minh nhân dân, Hộ chiếu hoặc chứng thực cá nhân hợp pháp khác của người đứng đầu chi nhánh, văn phòng đại diện.

– Cơ quan đăng ký kinh doanh có trách nhiệm xem xét tính hợp lệ của hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ; nếu từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện thì thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp biết. Thông báo phải nêu rõ lý do; các yêu cầu sửa đổi, bổ sung (nếu có).

–  Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện phải gửi thông tin cho Cơ quan đăng ký kinh doanh nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính và gửi thông tin đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện cho cơ quan thuế, cơ quan thống kê trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện; định kỳ gửi thông tin đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác cùng cấp, Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi đặt chi nhánh, văn phòng đại diện.

– Người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp chịu trách nhiệm đăng ký thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày có thay đổi.

2. Công ty con quy định cụ thể tại Điều 189 Luật doanh nghiệp năm 2014

– Công ty con không được đầu tư góp vốn, mua cổ phần của công ty mẹ. Các công ty con của cùng một công ty mẹ không được cùng nhau góp vốn, mua cổ phần để sở hữu chéo lẫn nhau.

–  Các công ty con có cùng một công ty mẹ là doanh nghiệp có sở hữu ít nhất 65% vốn nhà nước không được cùng nhau góp vốn thành lập doanh nghiệp theo quy định của Luật doanh nghiệp năm 2014

– Hồ sơ thành lập công ty con:

+ Giấy đề nghị đăng ký Thành lập công ty con.

+ Quyết định Thành lập công ty con của công ty mẹ;

+ Biên bản Thành lập công ty con của công ty mẹ;

+ Thông báo thành lập công ty con của công ty mẹ;

+ Dự thảo Điều lệ công ty.

+ Danh sách thành viên, bản sao Giấy chứng minh nhân dân, Hộ chiếu hoặc chứng thực cá nhân hợp pháp khác của mỗi thành viên.

+ Văn bản xác nhận vốn pháp định của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối với công ty kinh doanh ngành, nghề mà theo quy định của pháp luật phải có vốn pháp định.

+ Chứng chỉ hành nghề của thành viên công ty và cá nhân khác đối với công ty kinh doanh ngành, nghề mà theo quy định của pháp luật phải có chứng chỉ hành nghề.

Lưu ý:

Theo qui định tại Điều 84 Bộ luật dân sự năm 2005, một tổ chức được công nhận là pháp nhân khi có đủ 4 điều kiện sau :

• Được thành lập hợp pháp.
• Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ.
• Có tài sản độc lập.
• Nhân danh mình tham gia các quan hệ pháp luật một cách độc lập.

Như vậy:

–  Chi nhánh công ty không có tài sản (vốn) độc lập nên không phải là pháp nhân. Theo qui định, chi nhánh là ” đơn vị phụ thuộc ” của pháp nhân. 

+ Chi nhánh có thể hoạch toán độc lập, có con dấu riêng, có tài khoản ngân hàng nhưng không có tư cách pháp nhân.

+ Vì chi nhánh không có tư cách pháp nhân nên Tài sản của Công ty  được chuyển cho Chi nhánh quản lý sử dụng không cần phải định giá, nó là một đơn vị vẫn do công ty quản lý nên không cần định giá.

+ Do chi nhánh không có tư cách pháp nhân nên khi chi nhánh lâm vào tình trạng nợ nần thì các chủ nợ có thể khởi kiện công ty để đòi nợ. Tức nếu chi nhánh không trả được nợ thì công ty mẹ  phải trả thay.

– Công ty con có tư cách pháp nhân: