Không cứu giúp người khác bị tai nạn vị sợ liên lụy có bị xử phạt?

Tóm tắt câ u hỏi:

Không cứu giúp người khác bị tai nạn vị sợ liên lụy có bị xử phạt? 

Chào Luật sư! Tôi có trường hợp cần được sự tư vấn từ luật sư.

Ngày 10 tháng 5 năm 2016 anh trai tôi trên đường đi làm về nhà anh tôi (24 tuổi) có gặp một trường hợp là có một người đàn ông nằm bất tỉnh trên đường hơi thở rất yếu, trên người dính đầy  máu,  vì là đoạn đường khá vắng vẻ và lúc anh tôi phát hiện ra người đàn ông đó thì không có ai nhìn thấy cùng anh tôi nên khi đó anh tôi nghĩ nếu như ở lại ai đó nhìn thấy sẽ nghi anh tôi giết người, nên trong lúc đó anh tôi đã bỏ đi, không gọi  cấp cứu đến và dẫn đến hậu quả người đó chết. Vậy tôi muốn hỏi, trong trường hợp đó của anh tôi có phải chịu trách nhiệm không? Vì anh tôi khá lo lắng đến một ngày nào đó, anh tôi sẽ bị tìm ra là người có đi qua đoạn đường và gặp người đàn ông đó.

Người gửi: N.T.A (Lạng Sơn)

Luật sư tư vấn:

Xin chào chị! Cám ơn chị đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của chị, công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn chị như sau:

1/ Căn cứ pháp lý.

– Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009;

– Nghị định 171/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.

2/ Không cứu giúp người khác bị tai nạn vị sợ liên lụy có bị xử phạt? 

Theo thông tin chị cung cấp, anh trai chị không trực tiếp gây ra tai nạn cho người đàn ông kia, nhưng hành vi bỏ mặc không cứu giúp của anh trai chị dẫn đến hậu quả là người đàn ông đó chết. Tức là anh trai chị không trực tiếp nhưng lại gián tiếp gây ra cái chết cho người đàn ông kia. Dù vô ý hay cố ý gây ra cái chết cho người đàn ông kia thì theo quy định trên anh trai chị đã xâm phạm đến tính mạng của người đàn ông kia, vì vậy, anh trai chị có thể bị coi là tội phạm. 

Xét về mặt khách quan: Anh chị đã không thực hiện hành vi mà pháp luật yêu cầu là cứu giúp người khác trong khi anh trai chị có thể có đủ thời gian, khả năng để cứu giúp người đàn ông kia dẫn đến hậu quả là người đó chết. Nghĩa là, trong trường hợp như vậy theo quy định của pháp luật chủ thể phải thực hiện hành vi cứu giúp để đảm bảo tính mạng của người khác nhưng chủ thể đã không hành động và là nguyên nhân dẫn đến cái chết của nạn nhân.

Về mặt chủ thể: Anh trai chị sẽ là chủ thể của hành vi phạm tội nếu anh trai chị có đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi, có độ tuổi chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 12 của Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009:

“1. Người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.

2. Người từ đủ 14 tuổi trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.”

Về mặt chủ quan: Anh trai chị hoàn toàn có đầy đủ nhận thức hành vi không cứu giúp người bị nạn kia sẽ dẫn đến hậu quả nguy hiểm đến tính mạng nhưng đã không thực hiện vì sợ bị liên lụy. Và thực tế là anh của chị đã không cứu giúp dẫn đến hậu quả là thiệt hại đến tính mạng. 

Việc không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng khi có đủ các dấu hiệu thỏa mãn sẽ cấu thành tội phạm. Đó là: Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. (Quy định tại Điều 102 Bộ luật Hình sự 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009)..

“1. Người nào thấy người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ một năm đến năm năm:

a) Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm;

b) Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp.

Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.”

Và theo quy định trên, tội này có thể bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù với mức tối đa là năm năm.

Ngoài ra, anh trai chị có thể bị xử phạt vi phạm hành chính tại Khoản 3 Điều 11 Nghị định  171/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, nếu xác định được người đàn ông đó ở trong tình trạng như vậy là do tai nạn giao thông gây ra. Cụ thể như sau:

“3. Phạt tiền từ 500 ngàn đồng đến 1 triệu đồng đối với cá nhân, từ 1 triệu đồng đến 2 triệu đồng đối với tổ chức thực hiện một trong các hành vi vi phạm sau đây:

a) Sử dụng đường bộ trái quy định để tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, diễu hành, lễ hội;

b) Dựng cổng chào hoặc các vật che chắn khác trong phạm vi đất dành cho đường bộ gây ảnh hưởng đến trật tự, an toàn giao thông đường bộ;

c) Treo băng-rôn, biểu ngữ trái phép trong phạm vi đất dành cho đường bộ gây ảnh hưởng đến trật tự, an toàn giao thông đường bộ;

d) Đặt, treo biển quảng cáo trên đất của đường bộ ở đoạn đường ngoài đô thị;

đ) Không cứu giúp người bị tai nạn giao thông khi có yêu cầu;

e) Đổ rác, xả nước thải ra đường phố, hầm đường bộ không đúng nơi quy định, trừ các hành vi vi phạm quy định tại Điểm b Khoản 4 Điều này, Khoản 5 Điều 20 Nghị định này.”

Như vậy, theo pháp luật Việt Nam hành vi bỏ mặc người bị nạn của anh trai chị có thể đã vi phạm điểm đ khoản 3 điều 11 của Nghị định số 171/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ. Mức xử phạt anh ta phải nhận từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng. Ngoài ra, việc không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng khi có đủ các dấu hiệu thỏa mãn sẽ cấu thành tội phạm quy định tại Điều 102 Bộ luật Hình sự 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về vấn đề Không cứu giúp người khác bị tai nạn vị sợ liên lụy có bị xử phạt? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.