Chế độ bảo hiểm khi nghỉ hưu trước tuổi?

Tóm tắt câu hỏi:

Xin phép cho tôi hỏi về luật bảo hiểm xã hội. Chị tôi là giáo viên. Đi dạy và đóng BHXH đến tháng 9/ 2017 là 34 năm 1 tháng. Đầu tháng 10 chị làm đơn xin thôi việc và được chấp nhận. Đến tháng 5/2018 chị đủ 55 tuổi. Xin hỏi : theo luật BHXH hiện giờ thì đến đến tháng 5/ 2018 chị sẽ hưởng được bao nhiêu % lương. Mức lương bình quân là lấy bình quân lương của 15 năm cuối hay 5 năm cuối. Vì chị đóng bảo hiểm được 34 năm , vậy chị có được hưởng trợ cấp gì không? Tính như thế nào. Rất mong được giải đáp. Xin cám ơn!
Người gửi: Hữu Nam
b9fche do nghi huu truoc tuoi doi voi giao vien nu 1

Luật sư tư vấn:

Xin chào bác! cám ơn bác đã gửi câu hỏi của mình tới luật Việt Phong. Về câu hỏi của bác, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn cho bác như sau:

1/ Căn cứ pháp lý

– Luật bảo hiểm xã hội năm 2014;
– Nghị định 108/2014/NĐ-CP.

2/ Chế độ bảo hiểm khi nghỉ hưu trước tuổi?

* Chế độ bảo hiểm khi nghỉ hưu trước tuổi
Điểm a khoản 1 Điều 54 Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định về điều kiện hưởng lương hưu như sau:
“1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Nam đủ 60 tuổi, nữ đủ 55 tuổi;”
Đối với viên chức có 2 chế độ nghỉ hưu trước tuổi cho chị gái bạn theo Luật bảo hiểm xã hội hoặc theo Nghị định 108/2014/NĐ-CP về tinh giảm biên chế. Do chị gái của bạn là viên chức và đã viết đơn xin thôi việc và được chấp nhận; trong khi đó, chị bạn xin nghỉ việc khi 54 tuổi – chưa đủ độ tuổi nghỉ hưu. Vậy chị bạn có thể thuộc trường hợp nghỉ hưu theo quy định tại Luật bảo hiểm xã hội (vì chị bạn viết đơn xin thôi việc và đã được chấp nhận).
Khoản 3 Điều 56 Luật bảo hiểm xã hội quy định :
“3. Mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 55 của Luật này được tính như quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 2%.
Trường hợp tuổi nghỉ hưu có thời gian lẻ đến đủ 06 tháng thì mức giảm là 1%, từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.”
Điều 55 quy định về điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động như sau:
“1. Người lao động quy định tại các điểm a, b, c, d, g, h và i khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Từ ngày 01 tháng 01 năm 2016, nam đủ 51 tuổi, nữ đủ 46 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên thì đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động. Sau đó mỗi năm tăng thêm một tuổi cho đến năm 2020 trở đi, nam đủ 55 tuổi và nữ đủ 50 tuổi thì mới đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;
b) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
c) Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.
2. Người lao động quy định tại điểm đ và điểm e khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại điểm a và điểm b khoản 2 Điều 54 của Luật này khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
a) Nam đủ 50 tuổi, nữ đủ 45 tuổi trở lên;
b) Có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.”
Theo đó, việc chị bạn nghỉ hưu trước tuổi vẫn được hưởng lương nếu thuộc và trường hợp suy giảm khả năng lao động theo quy định tại Điều 55 Luật bảo hiểm xã hội. Và không bị trừ phần trăm lương hàng tháng  theo quy định tại Khoản 3 Điều 56 “…từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.” (nghỉ trước 8 tháng).
Còn nếu chị bạn không thuộc trường hợp theo quy định tại Điều 55 Luật bảo hiêm xã hội thì theo quy định tại Điều 61 Luật bảo hiểm xã hội quy định về bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội:
“Người lao động khi nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện để hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 54 và Điều 55 của Luật này hoặc chưa hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo quy định tại Điều 60 của Luật này thì được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội.” 
Chị bạn nghỉ hưu trước tuổi, không thuộc trường hợp nghỉ hưu do suy giảm khả năng lao động thì chị bạn sẽ được bảo lưu 34 năm đóng bảo hiểm xã hội thêm 8 tháng (từ 10/2017 đến 5/2018) khi đủ 15 thì chị bạn sẽ được hưởng lương hưu.
* Mức lương hưởng hàng tháng
Khoản 1 Điều 56 Luật bảo hiểm xã hội quy định mức lương hưởng hàng tháng như sau:
“1. Từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành cho đến trước ngày 01 tháng 01 năm 2018, mức lương hưu hằng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 54 của Luật này được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội quy định tại Điều 62 của Luật này tương ứng với 15 năm đóng bảo hiểm xã hội, sau đó cứ thêm mỗi năm thì tính thêm 2% đối với nam và 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%.” 
Theo đó, cách tính lương hưu của chị bạn như sau:
15 năm đóng bảo hiểm xã hội được hưởng 45% bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội;
19 năm đóng bảo hiểm xã hội còn lại được hưởng ( 19 x 3% )= 57% bình quân tiên lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Tổng: 45% + 57% = 102% bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. 
Và không bị trừ phần trăm lương hàng tháng  theo quy định tại Khoản 3 Điều 56 “…từ trên 06 tháng thì không giảm tỷ lệ phần trăm do nghỉ hưu trước tuổi.” (nghỉ trước 8 tháng).
Tuy nhiên mức lương hưu hàng tháng tối đa được hưởng là 75% bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội, do vậy nếu chị bạn thuộc trường hợp quy định tại Điều 55 hoặc cho đến khi chị bạn đủ 55 tuổi thì chị bạn sẽ được hưởng lương hưu hàng tháng với mức là 75 % bình quân tiền lương hàng tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Đặc biệt, theo quy định tại Điều 58 Luật bảo hiểm xã hội, chị bạn còn được hưởng trợ cấp một lần. Điêu 58 quy định như sau:
“1. Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu còn được hưởng trợ cấp một lần.
2. Mức trợ cấp một lần được tính theo số năm đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75%, cứ mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.”
Như vậy, chị bạn đóng bảo hiểm xã hội cao hơn số năm tương ứng với tỷ lệ hưởng lương hưu 75% nên chị bạn còn được hưởng trợ cấp một lần khi nghỉ hưu theo Điều 58 Luật bảo hiểm xã hội.
Chị bạn đóng bảo hiểm được 34 năm. Đóng bảo hiểm 15 năm được 45%. Mức tối đa là 75% nên còn thiếu 30%. Mỗi năm của nữ nhân 3% nên đóng bảo hiểm được 25 năm thì đạt mức tối đa 75%. Vậy số năm đóng vượt quá là: 34 – 25 = 9 năm. Vậy số tiền được hưởng 1 lần bằng: 0,5 x 9 = 4,5 lần mức tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội. 
Mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội để tính lương hưu của giáo viên (thuộc trường hợp thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định) được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 62 Luật Bảo hiểm xã hội:
“1. Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng bảo hiểm xã hội theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương tháng của số năm đóng bảo hiểm xã hội trước khi nghỉ hưu như sau:
a) Tham gia bảo hiểm xã hội trước ngày 01 tháng 01 năm 1995 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 05 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
b) Tham gia bảo hiểm xã hội trong khoảng thời gian từ ngày 01 tháng 01 năm 1995 đến ngày 31 tháng 12 năm 2000 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 06 năm cuối trước khi nghỉ hưu;
…”
Như thông tin bạn cung cấp thì đến tháng 9/2017 chị bạn đã đóng bảo hiểm được 34 năm 1 tháng. Có nghĩa là thời điểm chị bạn tham gia bảo hiểm xã hội là từ tháng 8 năm 1983. Theo quy định như trên thì mức lương tháng đóng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ tính lương hưu chính là mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 05 năm cuối trước khi nghỉ hưu.
Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về Chế độ bảo hiểm khi nghỉ hưu trước tuổi. Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.
Chuyên viên: Nguyễn Thi Thanh Huyền

Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư. Nguyễn Văn Đại (Công ty Luật TNHH Việt Phong)

Để được giải đáp thắc mắc về: Chế độ bảo hiểm khi nghỉ hưu trước tuổi?
Vui lòng gọi Tổng đài luật sư tư vấn pháp luật 24/7: 1900 6589

Để gửi Email tư vấn pháp luật, Báo giá dịch vụ pháp lý hoặc đặt Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp.
Vui lòng click tại đây

CÔNG TY LUẬT TNHH VIỆT PHONG

 Hà Nội – Biệt thự 2.11 đường Nguyễn Xuân Khoát, KĐT Ngoại Giao Đoàn, Q. Bắc Từ Liêm
– Số 82 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân Trung, Quận Thanh Xuân

 Bắc Giang – 65-67 khu Minh Khai, Thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn

 Hưng Yên – Số 73 đường Nguyễn Văn Linh, Phường Bần Yên Nhân, Thị xã Mỹ Hào

Vui lòng đánh giá bài viết

Nếu có vướng mắc bạn vui lòng liên hệ với Luật sư 1900 633 283

hoặc Bạn có thể click vào các ô dưới đây để gửi Email cho chúng tôi, Luật Việt Phong luôn sẵn sàng để hỗ trợ bạn

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết cùng chủ đề