Công ty sa thải công nhân dịp gần tết vì lý do thiếu đơn hàng có khả năng bị xử lý hình sự

Tóm tắt câu hỏi:

Công ty sa thải công nhân dịp gần tết vì lý do thiếu đơn hàng có khả năng bị xử lý hình sự

Chào luật sư, trong dịp gần đây, công việc tại công ty tôi thất thường, nhiều người lo lắng công ty sẽ sa thải công nhân vì thiếu đơn hàng như năm ngoái. Gần tết rồi, chúng tôi làm việc cả năm mong có một cái tết lo ấm nhưng nếu thực sự công ty sa thải công nhân vì lý do thiếu đơn hàng thì những người công nhân chúng tôi biết phải làm sao. Mong luật sư giúp đỡ. 

Người gửi: Hoàng Thị Tâm (Hải Phòng)

Luật sư tư vấn:

Xin chào chị! Cảm ơn chị đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của chị, công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn chị như sau:

1/ Căn cứ pháp lý

– Bộ Luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009;

– Bộ Luật lao động năm 2012;

– Nghị định 95/2013/NĐ – CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội và đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; 

2/ Công ty sa thải công nhân dịp gần tết vì lý do thiếu đơn hàng có khả năng bị xử lý hình sự

Điều 126 Bộ Luật Lao động năm 2012 quy định về căn cứ áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải như sau:

“Điều 126. Áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải

Hình thức xử lý kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động áp dụng trong những trường hợp sau đây:

1. Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma tuý trong phạm vi nơi làm việc, tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe doạ gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động;

2. Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương mà tái phạm trong thời gian chưa xoá kỷ luật hoặc bị xử lý kỷ luật cách chức mà tái phạm.

Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại Điều 127 của Bộ luật này;

3. Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong 01 tháng hoặc 20 ngày cộng dồn trong 01 năm mà không có lý do chính đáng.

Các trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm: thiên tai, hoả hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và các trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.”

Như vậy, chỉ khi thuộc vào một trong các trường hợp nêu tại Điều 126, người sử dụng lao động (công ty) mới được quyền sa thải người lao động. Những lý do khác đều không hợp pháp. Nếu công ty chị thực hiện sa thải công nhân với lý do thiếu đơn hàng vào dịp gần tết thì đó là trái quy định pháp luật. Với hành vi đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật, người sử dụng lao động phải nhận người lao động trở lại làm việc và phải trả tiền lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trong những ngày người lao động không được làm việc cộng với ít nhất 02 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động. (Điều 42 Bộ Luật Lao động năm 2012). Bên cạnh đó, người sử dụng lao động còn bị xử phạt hành chính về hành vi trên. Mức xử phạt được quy định tại khoản 3 Điều 15 Nghị định 95/2013/NĐ – CP như sau:

“Điều 15. Vi phạm quy định về kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất

3. Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với người sử dụng lao động khi có một trong các hành vi sau đây:

a) Xâm phạm thân thể, nhân phẩm của người lao động khi xử lý kỷ luật lao động;

b) Dùng hình thức phạt tiền, cắt lương thay việc xử lý kỷ luật lao động;

c) Xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động có hành vi vi phạm không được quy định trong nội quy lao động.

4. Biện pháp khắc phục hậu quả:

a) Buộc hoàn trả khoản tiền đã thu hoặc trả đủ tiền lương cho người lao động đối với hành vi vi phạm quy định tại Điểm b Khoản 3 Điều này;”

b) Buộc nhận người lao động trở lại làm việc và trả đủ tiền lương cho người lao động trong những ngày đã sa thải trong trường hợp xử lý kỷ luật lao động sa thải người lao động đối với hành vi vi phạm tại Điểm c Khoản 3 Điều này.”

Trong trường hợp bắt người lao động nghỉ việc trái pháp luật ở mức độ nặng gây ra hậu quả nghiêm trọn thì người sử dụng lao động còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội buộc người lao động, cán bộ, công chức thôi việc trái pháp luật (Điều 128 Bộ Luật hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009).

“Điều 128. Tội buộc người lao động, cán bộ, công chức thôi việc trái pháp luật

Người nào vì vụ lợi hoặc động cơ cá nhân khác mà buộc người lao động, cán bộ, công chức thôi việc trái pháp luật gây hậu quả nghiêm trọng, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến một năm.”

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về  Công ty sa thải công nhân dịp gần tết vì lý do thiếu đơn hàng có khả năng bị xử lý hình sự. Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.