Phân chia tài sản của vợ chồng sau khi một bên chết như thế nào?

Chào luật sư, tôi có một thắc mắc về luật hôn nhân & Gia đình và luật thừa kế xin phép trình bày vấn đề của mình như sau:

Tôi 22 tuổi, mẹ tôi có sở hữu một mảnh đất được ông ngoại tôi trao lại vào khoảng thời gian sau hôn nhân với ba tôi, thời điểm cho thừa kế là cho miệng, không giấy tờ, ông ngoại tôi chỉ cắt đất và cho bà, đất này sổ đỏ đứng tên mẹ tôi, ba tôi cũng có một mảnh đất khác được mua sau hôn nhân và đứng tên ông, trên 2 mảnh đất này có 2 căn nhà cấp 4 riêng, và một dãy 6 căn nhà trọ trên đất của mẹ tôi tất cả đều được xây dựng và hoàn thành vào năm 2008. Tiền 6 căn nhà trọ này từ thời điểm xây đều cho ba tôi nhận tất cả tiền. Mẹ tôi mất năm 2015 có di chúc tất cả tài sản của bà cho tôi. Thời gian gần đây ba tôi dở lại thói cũ: cặp bồ và khát tiền, ông đòi phân tài sản với tôi. Tuy nhiên ông lại liệt kê tài sản chung của hai người như sau: Phần tài sản chung bao gồm: phần đất của mẹ tôi thừa kế kể trên, phần nhà trọ 6 căn và phần tiền trong tài khoản ngân hàng cá nhân đứng tên một mình mẹ tôi. (Không có phần đất của ông và căn nhà của ông). Một luật sư làm giấy cho ba tôi và bảo rằng trong phần tài sản của mẹ tôi phải chia làm 3 phần: 1 cho ngoại, 1 cho mẹ, 1 cho tôi. Luật sư này tư vấn cho ba tôi và ba tôi là người không biết mẹ tôi có di chúc tài sản cho tôi. Như vậy xin hỏi luật sư là trong trường hợp chia tài sản thì sẽ chia như thế nào? Xin nói thêm là trên phần hộ khẩu của mảnh đất mẹ tôi chỉ có duy nhất tôi là con 1 và là chủ hộ, sổ hộ khẩu chỉ có mỗi tôi, ba tôi không có tên từ trước đến nay. Tuy nhiên khi ông ngoại cho đất không có giấy tặng cho như trên thì đất đó có thuộc thừa kế của một mình mẹ tôi hay không?

Xin chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật Việt Phong, về vấn đề của bạn Công ty Luật Việt Phong xin được tư vấn cho bạn như sau:

– Bộ Luật Dân sự 2015;

– Luật Hôn nhân và gia đình 2014.

Tại Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có quy định về Tài sản chung của vợ chồng như sau:

Còn về tài sản riêng của vợ, chồng theo quy định tại Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì:

Theo như bạn trình bày, thì trong thời kì hôn nhân, mẹ bạn có được thừa kế riêng một mảnh đất từ ông ngoại bạn. Như vậy, nếu không có thỏa thuân khác thì mảnh đất được thừa kế này là tài sản riêng của mẹ bạn. Còn về mảnh đất và căn nhà sau thời kì hôn nhân không phải là tài sản mà bố bạn được tặng cho riêng, thừa kế riêng thì tài sản đó sẽ được coi là tài sản chung vợ chồng.

Cũng theo quy định tại Khoản 1 Điều 40 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 về Hậu quả của việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân:

Căn cứ quy định trên, số tiền thu được từ việc cho thuê trọ trên mảnh đất của mẹ bạn sẽ là tài sản riêng của mẹ bạn, trừ trường hợp bố mẹ bạn có thỏa thuận khác.

Như vậy, tài sản riêng của mẹ bạn gồm: mảnh đất được thừa kế từ ông ngoại, căn nhà trọ 6 phòng, phần tiền trong tài khoản ngân hàng cá nhân đứng tên mẹ bạn.

Việc giải quyết tài sản của vợ chồng trong trường hợp một bên chết được quy định tại Điều 66 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 như sau:

Theo quy định trên, sau khi mẹ bạn chết, phần tài sản chung của bố mẹ bạn sẽ được chia đôi, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Như vậy, phần di sản của mẹ bạn (gồm phần tài riêng của mẹ bạn và phần tài sản chung chia đôi) sẽ được chia theo di chúc (trường hợp di chúc hợp pháp) hoặc chia theo pháp luật (trường hợp di chúc không hợp pháp).

– Di chúc hợp pháp: Bạn sẽ được hưởng di sản của mẹ theo di chúc mẹ đã để lại. Tuy nhiên, dù theo di chúc bố bạn không được hưởng di sản nhưng bố bạn thuộc diện Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc quy định tại Khoản 1 Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015:

Do đó, bố bạn vẫn sẽ được hưởng phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật.

– Di chúc không hợp pháp: Trường hợp di chúc không hợp pháp, di sản sẽ được chia theo pháp luật. Trong đó hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: ngoại, bố bạn và bạn. Di sản sẽ được chia 3.

Theo quy định pháp luật thì di chúc phải được lập thành văn bản; nếu không thể lập được di chúc bằng văn bản thì có thể di chúc miệng. Điều kiện để lập di chúc miệng theo Khoản 1 Điều 629 Bộ Luật Dân sự 2015 quy định:

Ngoài ra, theo Khoản 5 Điều 630 Bộ Luật Dân sự 2015 thì di chúc miệng được coi là hợp pháp khi:

Căn cứ các quy định trên, di chúc miệng mà ông ngoại bạn để lại chưa đáp ứng tính hợp pháp về di chúc nên di chúc miệng của ông bạn không hợp pháp. Tuy nhiên, gia đình bên ngoại của bạn cũng có thể thỏa thuận phương án chia di sản dựa trên sự đồng ý của mọi người;  nếu không thỏa thuận được thì di sản sẽ được phân chia theo pháp luật.

Còn việc đăng ký tên trong sổ hộ khẩu chỉ có ý nghĩa trong việc quản lý về mặt hành chính, chứ việc này không có ý nghĩa gì trong phân chia tài sản thừa kế.

Trên đây là tư vấn của Công ty Luật Việt Phong về Phân chia tài sản của vợ chồng sau khi một bên chết như thế nào? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.