Quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha mẹ nuôi

Tóm tắt câu hỏi:

Thưa Luật sư, em muốn hỏi về vấn đề thừa kế di sản giữa con nuôi và bố mẹ nuôi. Con đẻ và bố mẹ đẻ có thể thừa kế di sản của nhau, vậy giữa con nuôi với bố mẹ nuôi có được thừa kế di sản của nhau không ạ? Mong Luật sư có thể làm rõ giúp em.

Người gửi: Huyền Trang (Ninh Bình)

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn bạn như sau:

1/ Căn cứ pháp lý

– Bộ luật dân sự năm 2005.

2/ Quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha mẹ nuôi

Căn cứ Điều 678 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định Quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi và cha đẻ, mẹ đẻ như sau:

“Con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 676 và Điều 677 của Bộ luật này.”

Như vậy, căn cứ vào quy định trên, con nuôi và cha nuôi, mẹ nuôi đều được thừa kế di sản của nhau và còn được thừa kế di sản theo quy định tại Điều 676 và Điều 677 của Bộ luật này. Cụ thể Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định Người thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Căn cứ Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005, cha mẹ nuôi và con nuôi chỉ được liệt kê vào hàng thừa kế thứ nhất trong số những người thừa kế theo pháp luật, còn ở hàng thừa kế thứ hai và thứ ba chỉ dành cho những người có quan hệ huyết thống với nhau. Theo quy định tại khoản 3 Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản thì những người ở hàng thừa kế sau sẽ được hưởng thừa kế. Tuy nhiên, vấn đề thừa kế di sản giữa cha mẹ nuôi và con nuôi chỉ được liệt kê ở hàng thừa kế thứ nhất, vì thế, nếu cha mẹ nuôi hoặc con nuôi chết hoặc cả cha mẹ nuôi và con nuôi đều chết thì vấn đề thừa kế di sản giữa cha nuôi, mẹ nuôi và con nuôi sẽ chấm dứt. Vậy nhưng, căn cứ Điều 677 Bộ luật dân sự năm 2005 quy định Thừa kế thế vị như sau:

“Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”

Nếu căn cứ theo Điều 677 Bộ luật dân sự năm 2005 thì khi con nuôi chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản là cha mẹ nuôi thì cháu – tức là con của con nuôi được hưởng phần di sản mà cha mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản thì chắt – tức là con của cháu được hưởng di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống. Như vậy, vấn đề thừa kế thế vị được quy định dựa trên nguyên tắc hàng thừa kế thứ nhất, tuy nhiên quy định thừa kế thế vị này chỉ áp dụng trong trường hợp con thừa kế di sản của cha mẹ. Vì vậy, nếu con nuôi để lại di sản thừa kế cho cha mẹ nuôi mà cha mẹ nuôi mất thì quan hệ thừa kế giữa cha mẹ nuôi và con nuôi chấm dứt. Còn nếu cha nuôi, mẹ nuôi để lại di sản thừa kế cho con nuôi mà con nuôi mất thì áp dụng theo Điều 677 Bộ luật dân sự năm 2005.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về quan hệ thừa kế giữa con nuôi và cha mẹ nuôi.Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.

Chuyên viên: Bích Phượng