Cháu có được hưởng thừa kế của ông bà ngoại không?

Tóm tắt câu hỏi:

Cho cháu hỏi các cụ nhà ông bà ngoại cháu sinh được 5 người con 3 trai 2 gái và khi chết thì có để lại mấy mảnh đất. Ngoài ra, ông ngoại và bà ngoại cháu chỉ sinh được mình mẹ cháu. Ông ngoại cháu đã hy sinh còn mẹ cháu thì mất sớm (mất trước ông ngoại). Hiện nay, 3 mảnh đất trên mảnh đất nhà ông thứ 3 đã được cấp sổ đỏ còn nhà ông bà ngoại cháu và ông thứ hai vẫn chưa có sổ đỏ là do ông thứ 2 ông ý không cho cháu được ở mảnh đất của ông bà ngoại cháu. Thế cho cháu hỏi sau khi bà ngoại cháu mất cháu có được hưởng thừa kế mảnh đất của ông bà ngoại cháu không ạ?

Người gửi: Thiên Hà

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi của mình đến Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, Luật Việt Phong xin tư vấn cho bạn như sau:

1/ Căn cứ pháp lý.

Bộ luật Dân sự 2015.

2/ Cháu có được hưởng thừa kế của ông bà ngoại không?

Thứ nhất, người thừa kế di sản của cụ bạn.

Theo như bạn trình bày thì cụ bạn có sinh được 5 người con (trong đó có bao gồm ông ngoại bạn). Vì bạn không trình bày rõ về việc cụ bạn khi chết có để lại di chúc hay không nên chúng tôi chia làm hai trường hợp như sau:

Trường hợp 1: Cụ bạn có để lại di chúc. Cụ thể, ông bà bạn có quyền để lại di chúc để phân chia các tài sản cụ để lại (sau đây gọi là di sản thừa kế) theo ý muốn của cụ. Nếu di chúc hợp pháp tức đáp ứng các điều kiện của pháp luật về: ý chí của người lập vào thời điểm lập di chúc, nội dung của di chúc, hình thức của di chúc… thì di sản thừa kế được chia theo di chúc. Như vậy, nếu cụ bạn để lại di chúc và trong đó có phân chia di sản cho ông ngoại bạn thì ông bạn có quyền hưởng phần di sản tương ứng theo di chúc.

Trường hợp 2: Cụ bạn không để lại di chúc hoặc có di chúc nhưng di chúc không hợp pháp. Theo đó, di sản của cụ bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật. Về người thừa kế di sản được quy định cụ thể tại Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 như sau:

” Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

……

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Căn cứ theo quy định trên thì di sản thừa kế của cụ bạn sẽ được chia thành 5 phần bằng nhau tương ứng cho 5 người con (trong đó có ông ngoại bạn). Như vậy, việc bạn cho rằng di sản bao gồm nhà và đất của cụ bạn chỉ chia cho 3 người con trai của cụ là không đúng vì theo quy định cả pháp luật thì không phân biệt con trai hay con gái, con của người để lại di sản đều có quyền bình đẳng hưởng di sản thừa kế của bố mẹ.

Thứ hai, di sản thừa kế của ông ngoại bạn.

Theo như trình bày ở trên thì ông ngoại bạn sẽ được hưởng thừa kế của cụ bạn có thể là theo di chúc (mức hưởng theo phân chia trong di chúc) hoặc theo pháp luật (mức hưởng ngang bằng với những người thừa kế khác). Ngoài ra, theo như thông tin bạn cung cấp thì chúng tôi có thể hiểu ông ngoại và mẹ bạn chết đều không để lại di chúc vì vậy di sản thừa kế của ông ngoại bạn sẽ được chia theo pháp luật. Tương tự, việc xác định người thừa kế sẽ căn cứ theo quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự như trên. Dựa theo quy định này thì khi ông ngoại bạn chết, vì ông chỉ có một người con là mẹ bạn nên hàng thừa kế thứ nhất sẽ bao gồm bà và mẹ bạn. Vì mẹ bạn chết trước ông bạn nên bạn sẽ được xác định là người thừa kế thế vị. Cụ thể được quy định tại Điều 652 Bộ luật Dân sự như sau:

“Điều 652. Thừa kế thế vị

Trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống.”

Căn cứ theo quy định trên thì phần di sản thừa kế của ông bạn sẽ được chia thành hai phần bằng nhau, trong đó một phần di sản bà ngoại bạn sẽ hưởng và phần còn lại bạn sẽ hưởng thừa kế thế vị cho mẹ bạn. Ngoài ra, liên quan đến câu hỏi của bạn về việc khi bà ngoài bạn mất thì bạn có được hưởng di sản thừa kế của bà không thì chúng tôi có thể xác định theo 2 trường hợp như sau:

Một là, bà bạn mất có để lại di chúc. Nếu di chúc hợp pháp trong đó có chia di sản cho bạn thì bạn sẽ được hưởng phần di sản thừa kế của bà theo mức như di chúc đề cập.

Hai là, à bạn mất, không để lại di chúc hoặc có để lại nhưng di chúc không hợp pháp thì di sản thừa kế của bà sẽ được chia theo pháp luật.

Áp dụng quy định tại Điều 651 Bộ luật Dân sự vào trường hợp bạn nếu ra thì hàng thừa kế thứ nhất không còn ai vì vậy sẽ xác định theo hàng thừa kế thứ hai bao gồm “ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại”. Theo đó, nếu bà ngoài bạn còn có anh chị em ruột thì bạn sẽ hưởng thừa kế với mức hưởng ngang bằng những người còn lại. Ngược lại, nếu thời điểm bà bạn mất mà không còn ai như anh, chị em ruột… thì bạn sẽ được hưởng toàn bộ di sản của bà.

Như vậy, trước hết để làm bảo quyền lợi của tất cả mọi người thì gia đình bạn cần tiến hành chia di sản thừa kế của cụ bạn (có thể là theo di chúc nếu có di chúc và di cúc hợp pháp hoặc chia theo pháp luật). Như bạn trình bày thì các mảnh đất nói trên đều thuộc quyền sử dụng của các cụ của bạn nên bạn và gia đình cần xem xét việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hiện nay đối với “ông thứ ba” có căn cứ không. Cụ thể có dựa trên di chúc hay được xác định là phần chia thừa kế theo pháp luật không? Theo đó, sau khi xác định được phần di sản thừa kế mà ông ngoại bạn được hưởng, vì ông bạn đã mất nên gia đình tiếp tục chia thừa kế đối với phần di sản của ông. Theo đó bạn và bà bạn sẽ được hưởng phần di sản trên. Ngoài ra, khi bà ngoại bạn mất thì bà có thể để lại di chúc chia thừa kế cho bạn, nếu bà không để lại di chúc hoặc có nhưng di chúc không hợp pháp thì bạn sẽ được hưởng phần di sản ngang bằng với các anh/chị em ruột của bà hoặc được hưởng toàn bộ di sản của bà (nếu bà không còn các anh chị em ruột khác).

Trên đây là tư vấn của Công ty Luật Việt Phong về Cháu có được hưởng thừa kế của ông bà ngoại không?Chúng tôi hy vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài 1900 6589 tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.

Chuyên viên: Phùng Thị Mai

Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư. Nguyễn Văn Đại (Công ty Luật TNHH Việt Phong)

Để được giải đáp thắc mắc về: Cháu có được hưởng thừa kế của ông bà ngoại không?
Vui lòng gọi Tổng đài luật sư tư vấn pháp luật 24/7: 1900 6589

Để gửi Email tư vấn pháp luật, Báo giá dịch vụ pháp lý hoặc đặt Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp.
Vui lòng click tại đây

CÔNG TY LUẬT TNHH VIỆT PHONG

Hà Nội – Biệt thự 2.11 đường Nguyễn Xuân Khoát, KĐT Ngoại Giao Đoàn, Q. Bắc Từ Liêm
– Số 82 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân Trung, Quận Thanh Xuân

Bắc Giang – 65-67 khu Minh Khai, Thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn

Hưng Yên – Số 73 đường Nguyễn Văn Linh, Phường Bần Yên Nhân, Thị xã Mỹ Hào