Giám hộ là gì?

Giám hộ là gì?

Giám hộ là việc cá nhân, tổ chức (sau đây gọi chung là người giám hộ) được pháp luật quy định hoặc được cử để thực hiện việc chăm sóc và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự (sau đây gọi chung là người được giám hộ). (Khoản 1 Điều 58 của Bộ luật dân sự năm 2005)

Người được giám hộ là những người sau đây (Khoản 2 Điều 58 Bộ luật dân sự năm 2005)

“a) Người chưa thành niên không còn cha, mẹ, không xác định được cha, mẹ hoặc cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, bị Tòa án hạn chế quyền của cha, mẹ hoặc cha, mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục người chưa thành niên đó và nếu cha, mẹ có yêu cầu;

b) Người mất năng lực hành vi dân sự.”

Giám hộ có hai loại giám hộ đương nhiên và giám hộ cử.

– Người giám hộ đương nhiên: Bố, mẹ là người giám hộ đương nhiên của con chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự. Vợ/chồng là người giám hộ đương nhiên của chồng/vợ bị mất năng lực hành vi dân sự. Trừ trường hợp bố, mẹ, vợ, chồng không đủ điều kiện làm người giám hộ.

Trong trường hợp người được giám hộ là con chưa thành niên nhưng không còn cả cha và mẹ, không xác định được cha, mẹ hoặc cả cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, bị Tòa án hạn chế quyền của cha, mẹ hoặc cha, mẹ không có điều kiện chăm sóc, giáo dục người chưa thành niên đó và nếu cha, mẹ có yêu cầu (Điều 61 Bộ luật dân sự năm 2005) được xác định như sau:

1. Trong trường hợp anh ruột, chị ruột không có thỏa thuận khác thì anh cả hoặc chị cả là người giám hộ của em chưa thành niên; nếu anh cả hoặc chị cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì anh, chị tiếp theo là người giám hộ;

2. Trong trường hợp không có anh ruột, chị ruột hoặc anh ruột, chị ruột không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại là người giám hộ; nếu không có ai trong số những người thân thích này có đủ điều kiện làm người giám hộ thì bác, chú, cậu, cô, dì là người giám hộ.

Trường hợp người được giám hộ là người bị mất năng lực hành vi dân sự, quy định tại Điều 62 của Bộ luật dân sự năm 2005:

“Điều 62. Người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự

1. Trong trường hợp vợ mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.

2. Trong trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo là người giám hộ.

3. Trong trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.”

Nếu cha, mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không đủ điều kiện để làm người giám hộ đương nhiên như quy định tại Khoản 1 Điều 62 trên thì con cả (con đầu tiên của hai vợ chồng) nếu đủ điều kiện làm người giám hộ thì sẽ là người giám hộ cho cha hoặc mẹ, còn nếu con cả không đủ điều kiện làm người giám hộ thì con tiếp theo sẽ là người giám hộ.

Cha, mẹ ngoài việc là người giám hộ đương nhiên của con chưa thành niên, còn có thể là người giám hộ cho con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự mà chưa có vợ, chồng, con hoặc là có vợ, chồng, con rồi nhưng vợ, chồng, con đều không đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ trong trường này sẽ là người giám hộ đương nhiên cho con.

– Người giám hộ cử (Điều 63 Bộ luật dân sự năm 2005): “Trong trường hợp người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên theo quy định tại Điều 61 và Điều 62 của Bộ luật này thì ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi cư trú của người được giám hộ có trách nhiệm cử người giám hộ hoặc đề nghị một tổ chức đảm nhận việc giám hộ.”

Như vậy, khi mà người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự không có người giám hộ đương nhiên như đã nói ở trên thì UBND xã, phường, thị trấn nơi cư trú của người được giám hộ có trách nhiệm cử người giám hộ hoặc đề nghị một tổ chức đảm nhận việc giám hộ.

Trên đây là tư vấn  của công ty Luật Việt Phong về vấn đề Giám hộ là gì? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.