Lập di chúc có điều kiện có được không?

Trường hợp thứ nhất: Nếu bác muốn căn nhà của bác để lại được dùng vào việc thờ cúng, đồng thời giao cho con trai bác trực tiếp thực hiện việc thờ cúng và được ở trên nhà đất này thì con trai bác sẽ không được chuyển nhượng cho người khác. Trường hợp này được quy định cụ thể tại Khoản 1 Ðiều 670, Bộ luật dân sự 2005 như sau:

“Trong trường hợp người lập di chúc có để lại một phần di sản dùng vào việc thờ cúng thì phần di sản đó không được chia thừa kế và được giao cho một người đã được chỉ định trong di chúc quản lý để thực hiện việc thờ cúng; nếu người được chỉ định không thực hiện đúng di chúc hoặc không theo thoả thuận của những người thừa kế thì những người thừa kế có quyền giao phần di sản dùng vào việc thờ cúng cho người khác quản lý để thờ cúng.

Trong trường hợp người để lại di sản không chỉ định người quản lý di sản thờ cúng thì những người thừa kế cử một người quản lý di sản thờ cúng.

Trong trường hợp tất cả những người thừa kế theo di chúc đều đã chết thì phần di sản dùng để thờ cúng thuộc về người đang quản lý hợp pháp di sản đó trong số những người thuộc diện thừa kế theo pháp luật.”

Như vậy, nếu bác muốn sau khi bác mất, con trai bác không được chuyển nhượng căn nhà này thì trong di chúc bác cần nêu rõ căn nhà bác để lại sẽ được dùng vào việc thờ cúng và giao nhà này cho con trai của bác quản lý.

Trường hợp thứ hai: Nếu bác muốn viết di chúc với nội dung là: sau khi bác mất sẽ cho con trai bác thừa kế nhà đất của mình với điều kiện không được chuyển nhượng nhà đất này cho người khác thì về nguyên tắc, con bác sẽ không được chuyển nhượng. Tuy nhiên, trên thực tế thì rất khó để kiểm soát việc con trai bác có thực hiện theo đúng ý nguyện của bác hay không. Bởi lẽ, sau khi bác mất, theo quy định của pháp luật, con trai bác có quyền làm thủ tục để đăng ký sang tên quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở mà con bác được nhận theo di chúc. Khi đã trở thành chủ sở hữu khối tài sản được thừa kế, con trai bác có toàn quyền của chủ sở hữu theo quy định của pháp luật (quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt) nên việc bán hay không bán khối tài sản này tùy thuộc vào con trai bác, không có yếu tố ràng buộc nào cả.

Mặt khác, các cơ quan thực hiện thủ tục sang tên này cũng không ghi nhận điều kiện chuyển nhượng trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Do đó, việc cho con trai bác được thừa kế nhà đất nhưng lại không được chuyển nhượng cho người khác là việc khó thực hiện được trên thực tế.

Cho nên, nếu bác muốn sau khi bác mất, con trai bác không được chuyển nhượng nhà đất này thì chúng tôi xin tư vấn là: trong di chúc bác cần nêu rõ nhà đất bác để lại sẽ được dùng vào việc thờ cúng và giao nhà đất này cho con trai của bác quản lý.  Với lý do như vậy, thì căn nhà là di sản thờ cúng không thể được phân chia, và con trai bác cũng chỉ có quyền, nghĩa vụ quản lý căn nhà để làm nơi thờ cúng mà không có quyền định đoạt căn nhà đó. Nếu con trai bác không thực hiện đúng theo nguyện vọng của bác thì có thể con trai bác sẽ không được tiếp tục quản lý di sản đó mà quyền quản lý sẽ phải giao lại cho người khác quản lý để thờ cúng. Nếu như sau này khu đất đó nhà nước quy hoạch, làm lợi ích cho đất nước cho dân, thì người thừa kế, cụ thể là con bác sẽ có quyền nhận đền bù và di dời đi.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về Lập di chúc có điều kiện có được không? Chúng tôi hi vọng rằng bác có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn bác vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của Công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.