Có cần người làm chứng khi công chứng không?

Tóm tắt câu hỏi:

Tôi có mua một mảnh đất của nhà bà Mai cùng làng, có hợp đồng đàng hoàng và hợp đồng có công chứng. Hợp đồng mua bán đất giữa chúng tôi do cháu của bà Mai viết, chúng tôi có mang ra văn phòng công chứng để công chứng hợp đồng này và bà Mai đã điểm chỉ vào hợp đồng đó trước mặt công chứng viên. Thời gian này, giá đất tăng nên bà Mai có ý lật lọng, không muốn bán cho tôi lấy lí do là thủ tục công chứng không đúng, không có người làm chứng nên việc công chứng này không có giá trị, hợp đồng này coi như chưa được công chứng, vi phạm về hình thức nên vô hiệu. Xin hỏi Luật sư điều đó có đúng không?

Người gửi: Hà Văn Sang (Hà Tây)

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới  luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn cho bạn như sau: 

1. Căn cứ pháp lý

– Luật công chứng năm 2006;

– Bộ Luật Dân sự năm 2005 ;

2. Giải đáp thắc mắc của bạn

a/ Về vấn đề người làm chứng

Điều 9, Luật công chứng năm 2006 quy định:

“Điều 9. Người làm chứng

1. Trong trường hợp pháp luật quy định việc công chứng phải có người làm chứng hoặc trong trường hợp pháp luật không quy định việc công chứng phải có người làm chứng nhưng người yêu cầu công chứng không đọc được hoặc không nghe được hoặc không ký và không điểm chỉ được thì phải có người làm chứng.

Người làm chứng do người yêu cầu công chứng mời, nếu họ không mời được thì công chứng viên chỉ định.

2. Người làm chứng phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

b) Không có quyền, lợi ích hoặc nghĩa vụ về tài sản liên quan đến việc công chứng.”

Theo các thông tin bạn cung cấp cho chúng tôi, bạn có ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với bà Mai và bà Mai không biết chữ, hợp đồng này do cháu bà Mai soạn thảo và đã được công chứng tại văn phòng công chứng nhưng không có người làm chứng và bà Mai có điểm chỉ.

Căn cứ theo quy định trên, vấn đề người làm chứng chỉ đặt ra khi thực hiện thủ tục công chứng nếu người đề nghị thực hiện thủ tục công chứng là bà Mai; trong trường hợp người đề nghị thực hiện công chứng là bạn thì việc hay không người làm chứng không ảnh hưởng đến giá trị pháp lý của văn bản công chứng, hợp đồng vẫn được coi là đã thực hiện thủ tục công chứng.

b/ Nếu vi phạm quy định về thủ tục công chứng thì hợp đồng này có còn hiệu lực không?

Điều 122. Bộ Luật Dân sự năm 2005 quy định:

“Điều 122. Điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự

1. Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện sau đây:

a) Người tham gia giao dịch có năng lực hành vi dân sự;

b) Mục đích và nội dung của giao dịch không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội;

c) Người tham gia giao dịch hoàn toàn tự nguyện.

2. Hình thức giao dịch dân sự là điều kiện có hiệu lực của giao dịch trong trường hợp pháp luật có quy định.”

Trong trường hợp hợp đồng giữa bạn và bà Mai công chứng, bắt buộc phải có người làm chứng nhưng không có người làm chứng thì hợp đồng này vi phạm quy định của pháp luật về hình thức của hợp đồng.

Theo quy định của pháp luật hiện hành, hình thức của hợp đồng chỉ là điều kiện có hiệu lực của hợp đồng, khi thỏa mãn điều kiện này thì hợp đồng mới có hiệu lực.

Trong trường hợp vi phạm quy định về hình thức thì hợp đồng không bị tuyên bố vô hiệu ngay mà Tòa án sẽ cho thời gian để hai bên hoàn thiện điều kiện về hình thức, nếu hết thời hạn này mà hai bên vẫn chưa hoàn tất được điều kiện về hình thức thì khi đó, Tòa mới tuyên bố hợp đồng vô hiệu.

Như vậy, cho dù hợp đồng giữa bạn và bà Mai có vi phạm quy định về người làm chứng khi thực hiện thủ tục công chúng thì điều đó không đồng nghĩa với việc hợp đồng giữa bạn và bà Mai vô hiệu mà chỉ khi kết thúc thời hạn mà Tòa đưa ra để hai bên “sửa chữa” sai sót về hình thức của hợp đồng, hình thức của hợp đồng vẫn chưa đúng theo quy định của pháp luật thì Tòa mới tuyên hợp đồng giữa bạn và bà Mai không có hiệu lực.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về  có cần người làm chứng khi công chứng không? Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.