Phòng vệ chính đáng và tình thế cấp thiết có bị coi là tội phạm không?

Phòng vệ chính đáng

Tình thế cấp thiết

Căn cứ pháp lý

Điều 22 BLHS 2015

Điều 23 BLHS 2015

Khái niệm

Phòng vệ chính
đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của
người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một
cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.

Tình thế cấp
thiết là tình thế của người vì muốn tránh gây thiệt hại cho quyền, lợi ích hợp
pháp của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức
mà không còn cách nào khác là phải gây một thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần
ngăn ngừa.

Không là tội
phạm, không bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Nguồn gây nguy hiểm

Xuất phát từ
lỗi cố ý xâm hại lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức

Rất đa dạng,
có thể xảy ra từ nhiều nguồn như các hiện tượng, sự việc hay hành vi của con
người xuất phát từ lỗi vô ý dẫn đến hậu quả

Điều kiện loại trừ TNHS

Cơ sở làm phát
sinh quyền phòng vệ chính đáng – đang xảy ra hành vi xâm phạm lợi ích hợp pháp.

Gây ra thiệt
hại cho chính chủ thể có hành vi xâm hại lợi ích hợp pháp

Có sự nguy
hiểm thực tế gây tổn hại đến quyền và lợi ích hợp pháp

Việc gây thiệt
hại là cách duy nhất để bảo vệ lợi ích đang bị xâm hại

Thiệt hại gây
ra phải nhỏ hơn thiệt hại cần khác phục

Mục đích

Ngăn chặn hậu
quả có thể xảy ra từ chính hành vi xâm phạm

Làm giảm tối
đa hậu quả có thể xảy ra từ nguồn nguy hiểm