Quy định về việc đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện khi người lao động nghỉ việc nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu

Tóm tắt câu hỏi:

Người lao động đã đóng bảo hiểm đủ 19 năm, nhưng chưa đủ tuổi nghỉ hưu, hiện tại muốn nghỉ việc và dự định đóng BHXH tự nguyện để chờ đủ tuổi nghỉ hưu.

Hỏi: Thủ tục đóng bảo hiểm tự nguyện như thế nào và có những hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm như thế nào cho người lao động?

Người gửi: Bá Tâm

Luật sư tư vấn

Xin chào bạn! Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới Luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty Luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn bạn như sau:

1. Cơ sở pháp lý

– Luật Bảo hiểm xã hội 2014;

– Nghị định 134/2015/NĐ-CP ngày 29 tháng 12 năm 2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội tự nguyện;

– Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH ngày 18 tháng 02 năm 2016 của Bộ lao động thương binh và xã hội quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội tự nguyện;

– Quyết định 595/2017/QĐ-BHXH ngày 14 tháng 4 năm 2017 của Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam về việc ban hành quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động – bệnh nghề nghiệp; quản lý sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế.

2. Quy định về việc đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện khi người lao động nghỉ việc nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu

Khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định: “4. Người tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này.”

Khi người lao động nghỉ việc mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu khi đó sẽ không thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc theo quy định tại Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH 2014. Vì vậy theo quy định trên, người lao động đủ điều kiện tham gia BHXH tự nguyện.

Khoản 3 Điều 5 Luật BHXH 2014 có quy định:

“3. Người lao động vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện được hưởng chế độ hưu trí và chế độ tử tuất trên cơ sở thời gian đã đóng BHXH. Thời gian đóng BHXH đã được tính hưởng BHXH một lần thì không tính vào thời gian làm cơ sở tính hưởng các chế độ BHXH.”

Như vậy, thời gian đóng BHXH tự nguyện của bạn cũng được tính vào thời gian đóng BHXH để tính hưởng chế độ hưu trí.

Về thủ tục đóng BHXH tự nguyện:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ (Điều 24 Quyết định 595/2017/QĐ-BHXH)

1. Thành phần hồ sơ:

1.1. Người tham gia: Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).

1.2. Đại lý thu/Cơ quan BHXH (đối với trường hợp người tham gia đăng ký trực tiếp tại cơ quan BHXH): Danh sách người tham gia BHXH tự nguyện (Mẫu D05-TS).

2. Số lượng hồ sơ: 01 bộ.

Bước 2: Nộp hồ sơ và nộp tiền đóng BHXH tự nguyện

– Người lao động có thể nộp hồ sơ tham gia BHXH tự nguyện trực tiếp tại cơ quan BHXH hoặc tại các đại lý thu BHXHcó ủy quyền của cơ quan bảo hiểm.

– Đóng tiền BHXH tự nguyện:

+ Mức đóng: Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 87 Luật BHXH 2014 được hướng dẫn tại Điều 10 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, Điều 9 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH thì mức đóng BHXH tự nguyện được xác định như sau:

Mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng tính bằng 22% mức thu nhập tháng do người lao động lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở. Mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn hiện nay là 700.000 đồng, mức lương cơ sở hiện nay là 1.300.000 đồng. Do đó, mức đóng hàng tháng hiện nay thấp nhất là 154.000 đồng, cao nhất là 5.720.000 đồng (là mức 22% từ 700.000 đồng đến 26.000.000 đồng)

Mức đóng 3 tháng hoặc 6 tháng hoặc 12 tháng một lần tính bằng mức đóng hàng tháng nhân với 3 đối với phương thức đóng 3 tháng; nhân với 6 đối với phương thức đóng 6 tháng; nhân với 12 đối với phương thức đóng 12 tháng một lần.

Mức đóng một lần cho nhiều năm về sau tính bằng tổng mức đóng của các tháng đóng trước, chiết khấu theo lãi suất đầu tư quỹ BHXH bình quân tháng do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề với năm đóng.

+ Phương thức đóng: căn cứ Khoản 2 Điều 87 Luật BHXH 2014, Điều 9 Nghị định 134/2015/NĐ-CP, Điều 8 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH thì phương thức đóng BHXH tự nguyện được xác định như sau:

a) Đóng hằng tháng;

b) Đóng 03 tháng một lần;

c) Đóng 06 tháng một lần;

d) Đóng 12 tháng một lần;

đ) Đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần;

e) Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) thì được đóng cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu.

Bước 3: Cơ quan bảo hiểm/đại lý thu nhận và kiểm tra hồ sơ, thu tiền đóng BHXH tự nguyện của người lao động và yêu cầu bổ sung (nếu không hợp lệ) hoặc chuyển lên người có thẩm quyền nếu hồ sơ hợp lệ

Bước 4: Cấp và nhận sổ BHXH tự nguyện (điểm b Khoản 3 Điều 99 Luật BHXH 2014, Khoản 1 Điều 29 Quyết định 595/2017/QĐ-BHXH)

Nếu hồ sơ hợp lệ và người lao động đã đóng đủ tiền bảo hiểm thì cơ quan bảo hiểm cấp sổ bảo hiểm cho người lao động trong thời hạn 05-07 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định

Về hỗ trợ người lao động tham gia BHXH tự nguyện

Nhà nước có chính sách hỗ trợ người tham gia BHXH tự nguyện, cụ thể Điều 14 Nghị định 134/2015/NĐ-CP quy định như sau:

“Điều 14. Hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện

1.Mức hỗ trợ và đối tượng hỗ trợ

Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hằng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn quy định tại Khoản 1 Điều 10 Nghị định này, cụ thể:

a) Bằng 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo;

b) Bằng 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo;

c) Bằng 10% đối với các đối tượng khác.

Khuyến khích các cơ quan, tổ chức và cá nhân hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện.

Căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế – xã hội và khả năng ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ, Chính phủ sẽ xem xét điều chỉnh mức hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện cho phù hợp.

2. Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng không quá 10 năm (120 tháng).

3. Phương thức hỗ trợ:

a) Người tham gia BHXH tự nguyện thuộc đối tượng được hỗ trợ nộp số tiền đóng BHXH phần thuộc trách nhiệm đóng của mình cho cơ quan BHXH hoặc đại lý thu BHXH tự nguyện do cơ quan BHXH chỉ định;

b) Định kỳ 03 tháng, 06 tháng hoặc 12 tháng, cơ quan BHXH tổng hợp số đối tượng được hỗ trợ, số tiền thu của đối tượng và số tiền, ngân sách nhà nước hỗ trợ theo mẫu do BHXH Việt Nam ban hành sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ Tài chính, gửi cơ quan tài chính để chuyển kinh phí vào quỹ BHXH;

c) Cơ quan tài chính căn cứ quy định về phân cấp quản lý ngân sách của địa phương và bảng tổng hợp đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, kinh phí ngân sách nhà nước hỗ trợ do cơ quan BHXH chuyển đến, có trách nhiệm chuyển kinh phí vào quỹ BHXH mỗi quý một lần; chậm nhất đến ngày 31 tháng 12 hằng năm phải thực hiện xong việc chuyển kinh phí hỗ trợ vào quỹ BHXH của năm đó.

4. Kinh phí hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện do ngân sách địa phương đảm bảo theo phân cấp ngân sách Nhà nước hiện hành; ngân sách trung ương hỗ trợ đối với các địa phương ngân sách khó khăn.”

Như vậy, tùy thuộc vào đối tượng tham gia BHXH tự nguyện mà có mức hỗ trợ khác nhau. Đồng thời, để hiểu rõ hơn chính sách hỗ trợ này, người lao động có thể tham khảo thêm hướng dẫn về chế độ này quy định tại Điều 12 Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH.

Trên đây là tư vấn từ Luật Việt Phong về Quy định về việc đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện khi người lao động nghỉ việc nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu. Chúng tôi hy vọng quý khách có thể vận dụng được các kiến thức trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan , hoặc cần tư vấn, giải đáp quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.

Chuyên viên: Nguyễn Hương Diền

Bài viết được thực hiện bởi: Luật sư. Nguyễn Văn Đại (Công ty Luật TNHH Việt Phong)

Để được giải đáp thắc mắc về: Quy định về việc đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện khi người lao động nghỉ việc nhưng chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu
Vui lòng gọi Tổng đài luật sư tư vấn pháp luật 24/7: 1900 6589

Để gửi Email tư vấn pháp luật, Báo giá dịch vụ pháp lý hoặc đặt Luật sư tư vấn pháp luật trực tiếp.
Vui lòng click tại đây

CÔNG TY LUẬT TNHH VIỆT PHONG

Hà Nội – Biệt thự 2.11 đường Nguyễn Xuân Khoát, KĐT Ngoại Giao Đoàn, Q. Bắc Từ Liêm
– Số 82 Nguyễn Tuân, Phường Thanh Xuân Trung, Quận Thanh Xuân

Bắc Giang – 65-67 khu Minh Khai, Thị trấn Chũ, huyện Lục Ngạn

Hưng Yên – Số 73 đường Nguyễn Văn Linh, Phường Bần Yên Nhân, Thị xã Mỹ Hào