Xác định chủ thể chịu rủi ro trong quan hệ đại lý

Tóm tắt câu hỏi:

Công ty tôi chuyên kinh doanh mặt hàng điện tử. Tháng 6 năm 2013, Công ty tôi ký hợp đồng giao đại lý cho Công ty Minh Hà với một số điều khoản sau:

– Công ty Minh Hà chịu trách nhiệm bán toàn bộ 10.000 tivi nhãn hiệu FTV cho công ty tôi với giá giao đại lý là 2.200.000 VNĐ/1 chiếc.

– Công ty Minh Hà phải thanh toán 75% tiền hàng tại thời điểm nhận hàng. Công ty Minh Hà chốt giá bán sản phẩm trên thị trường;

Sau khi bán được hơn 3000 tivi, do mưa bão, kho chứa hàng của Minh Hà bị ngập, toàn bộ số hàng 7.000 tivi còn lại bị hỏng hoàn toàn.

Xin hỏi, bên nào phải chịu thiệt hại này, việc mưa bão đột ngột này không hề được báo trước?

Luật sư tư vấn:

Xin chào bạn! cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình tới  luật Việt Phong. Về câu hỏi của bạn, công ty luật Việt Phong xin tư vấn và hướng dẫn cho bạn như sau: 

1. Căn cứ pháp lý

– Luật thương mại 2005;

– Bộ Luật Dân sự năm 2005,

2. Giải đáp thắc mắc của bạn

a/ Sự kiện mưa bão trong trường hợp này có phải là sự kiện bất khả kháng không?

– Theo như thông tin bạn cung cấp cho chúng tôi, việc mưa bão này không được báo trước, sự kiện mưa bão xảy ra một cách bất ngờ và công ty Minh Hà không thể lường trước được sự kiện mưa bão làm ngập kho hàng của mình dẫn đến thiệt hại xảy ra.

Như vậy, theo quy định khoản 1 điều 161 Bộ luật dân sự, có thể xác định đây là sự kiện bất khả kháng.

“Sự kiện bất khả kháng là sự kiện xảy ra một cách khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép.”

b/ Thiệt hại do bên nào chịu?

Do thông tin bạn cung cấp chưa đầy đủ, rõ ràng, nên chúng tôi xin đưa ra các phương án như sau:

– Nếu hai bên có thỏa thuận trong hợp đồng về trách nhiệm của mỗi bên khi có sự kiện bất khả kháng xảy ra

+ Bên đại lý và bên giao đại lý xác lập quan hệ đại lý thông qua hợp đồng đại lý. Trong hợp đồng đại lý, hai bên tự thỏa thuận các điều khoản về quyền, nghĩa vụ của các bên trong quan hệ sao cho phù hợp với các quy định của pháp luật, không trái với thuần phong mỹ tục, đạo đức xã hội. Sự thỏa thuận thể hiện sự tự do ý chí của các bên, khi các bên có thỏa thuận thì pháp luật tôn trọng sự thỏa thuận đó ( điều 11, Luật thương mại 2005).

+ Do đó, khi hai bên có thỏa thuận thì sẽ tuân thủ theo thỏa thuận đó. Trong trường hợp này, khi hai bên thỏa thuận nếu có rủi ro về hàng hóa xảy ra xác định rõ bên phải chịu rủi ro thì hai bên phải tuân thủ thỏa thuận đó.

– Nếu trong hợp đồng không có thỏa thuận về trách nhiệm của mỗi bên khi có rủi ro xảy ra

+ Trường hợp bên đại lí đã thực hiện đầy đủ các biện pháp cần thiết để giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp bất khả kháng

Theo khoản 2, điều 302, Bộ luật dân sự năm 2005: “Trong trường hợp bên có nghĩa vụ không thể thực hiện được nghĩa vụ dân sự do sự kiện bất khả kháng thì không phải chịu trách nhiệm dân sự, trừ trường hợp có thoả thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác”.

Theo quy định tại điều 166 Bộ luật này: “Chủ sở hữu phải chịu rủi ro khi tài sản bị tiêu hủy hoặc hư hỏng do sự kiện bất khả kháng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác”.

Và tại điều 170, luật thương mại 2005, trong quan hệ đại lí mua bán hàng hóa, bên giao đại lí vẫn  là chủ sở hữu đối đối với hàng hóa hoặc tiền giao cho bên đại lí.

Như vậy, trong trường hợp này, công ty bạn với tư cách là chủ sở hữu của 7000 chiếc tivi này, phải chịu trách nhiệm đối với toàn bộ thiệt hại là 7000 chiếc tivi bị hư hỏng.

+ Trường hợp bên đại lí cố ý không thực hiện các biện pháp cần thiết để giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp bất khả kháng

Khoản 5, điều 175, Luật thương mại 2005 quy định: “5. Bảo quản hàng hoá sau khi nhận đối với đại lý bán hoặc trước khi giao đối với đại lý mua; liên đới chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa của đại lý mua bán hàng hóa, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ trong trường hợp có lỗi do mình gây ra;”

Công ty Minh Hà với tư cách là bên đại lý cho công ty bạn phải có nghĩa vụ bảo quản hàng hóa sau khi nhận.

Mặc dù không thể dự đoán trước mưa bão xảy ra đột ngột, nhưng khi xảy ra, công ty Minh Hà không có các biện pháp ngăn ngừa thiệt hại hoặc thực hiện không đầy đủ, không kịp thời làm kho của công ty bị ngập, toàn bộ số hàng 7.000 tivi còn lại bị hỏng hoàn toàn.

Như vậy, trong trường hợp này, công ty Sơn Tùng đã vi phạm nghĩa vụ ” bảo quản hàng hóa” sau khi nhận.

Căn cứ điều 166, 604, 608 Bộ Luật Dân sự năm 2005 quy định về chịu rủi ro về tài sản, căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại, thiệt hại về tài sản và điều 170 Luật Thương mại năm 2005 thì công ty Minh Hà và công ty bạn cùng chịu trách nhiệm về thiệt hại.

Trên đây là tư vấn của công ty Luật Việt Phong về  xác định chủ thể chịu rủi ro trong quan hệ đại lý Chúng tôi hi vọng rằng quý khách có thể vận dụng các kiến thức kể trên để sử dụng trong công việc và cuộc sống. Nếu có vấn đề pháp lý nào khác cần tư vấn quý khách vui lòng gọi điện tới tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến 24/7 của công ty Luật Việt Phong để gặp luật sư tư vấn và chuyên viên pháp lý.